Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia (Tổng cục Khí tượng Thủy văn, Bộ Tài nguyên và Môi trường) Hoàng Phúc Lâm cho biết, trong khoảng thời gian từ tháng 5-7/2024, tình trạng khô hạn, thiếu nước dự báo sẽ xuất hiện tại các tỉnh Quảng Trị, Quảng Nam, từ Phú Yên đến Bình Thuận và khu vực Tây Nguyên.
Mùa lũ năm 2024 ở khu vực Bắc Bộ ít có khả năng đến sớm. Từ tháng 5 đến tháng 7, dòng chảy trên các sông và các hồ chứa lớn khu vực Bắc Bộ tiếp tục thiếu hụt so với trung bình nhiều năm.
Cụ thể, dòng chảy đến các hồ chứa lớn trên sông Đà thiếu hụt từ 30-40% so với trung bình nhiều năm; dòng chảy đến hồ Thác Bà (sông Chảy) và đến hồ Tuyên Quang (sông Gâm) cũng có khả năng ở mức thiếu hụt từ 20-30%.
Tại khu vực Trung Bộ và Tây Nguyên, thời kỳ cuối tháng 4 và tháng 5, mực nước trên các sông cũng biến đổi chậm. Lưu lượng dòng chảy trên một số sông ở mức thấp hơn từ 15-55% so với trung bình nhiều năm.
Theo ông Hoàng Phúc Lâm, tình trạng khô hạn và thiếu nước sẽ diễn ra tại các tỉnh Quảng Trị, Quảng Nam, từ Phú Yên đến Bình Thuận và khu vực Tây Nguyên, đặc biệt tại những nơi ngoài vùng cấp nước của công trình thủy lợi.
Tại khu vực Nam Bộ, theo ông Lâm, từ nay đến cuối tháng 5, tổng lượng dòng chảy từ thượng nguồn sông Mekong về hạ lưu và Đồng bằng sông Cửu Long có khả năng thiếu hụt từ 15- 20% so với trung bình nhiều năm.
Trong khoảng thời gian tiếp theo (từ tháng 8-10/2024), nguồn nước trên các sông ở khu vực Bắc Bộ tiếp tục ở mức thiếu hụt so với trung bình nhiều năm.
Cụ thể, lượng dòng chảy đến các hồ chứa lớn trên lưu vực sông Đà thiếu hụt từ 30-40%; sông Gâm và sông Chảy thiếu hụt từ 15-30%, lưu vực sông Thao, sông Lô và sông Hồng thiếu hụt từ 40-50%.
Tại khu vực Trung Trung Bộ và Nam Trung Bộ, cơ quan khí tượng thủy văn quốc gia dự báo khô hạn có khả năng còn duy trì trong 8/2024.
Trước tình hình trên nhiều địa phương đã chủ động có những giải pháp ứng phó với khô hạn.
Theo đó, vừa qua, Văn phòng Ủy ban Nhân dân tỉnh Cà Mau thông tin Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh vừa ký Quyết định số 719 về việc công bố tình huống khẩn cấp về hạn hán cấp 2 trên địa bàn các huyện Trần Văn Thời và U Minh.
Theo Ủy ban Nhân dân tỉnh Cà Mau, kết quả quan trắc thời gian qua cho thấy trong 2 ngày đầu tháng 4, ở tỉnh xuất hiện mưa trái mùa cục bộ với lượng mưa nhỏ đến vừa, thời gian còn lại không mưa, ngày nắng.
Tổng lượng mưa tại các trạm đo ở mức thấp hơn so với trung bình nhiều năm từ 75-100%, ở mức thấp hơn cùng thời kỳ năm 2023 từ 12-155%. Riêng một số nơi xuất hiện mưa trái mùa cao hơn trung bình nhiều năm từ 46-126%.
Mực nước trên các kênh, rạch trong vùng ngọt hóa huyện U Minh xuống mức thấp; hầu hết các tuyến kênh, rạch trong vùng ngọt hóa huyện Trần Văn Thời đã khô cạn.
Dự báo từ ngày 11-20/4, tại Cà Mau có khả năng xuất hiện mưa trái mùa cục bộ ở diện hẹp với lượng mưa nhỏ. Tổng lượng mưa tại các địa phương ở mức thấp hơn cùng kỳ năm 2023 và thấp hơn trung bình nhiều năm từ 80-100%. Mực nước trên các kênh, rạch trong vùng ngọt hóa huyện U Minh tiếp tục xuống thấp, một số kênh, rạch nhỏ sẽ khô cạn.
Trước tình hình trên, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Cà Mau đề nghị các sở, ngành, đơn vị, địa phương theo dõi chặt chẽ diễn biến và dự báo thời tiết, khí tượng, thủy văn, cập nhật phương án, kế hoạch phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn phù hợp với điều kiện thực tế.
Các cơ quan liên quan triển khai kịp thời, có hiệu quả các giải pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn. Khi xảy ra thiếu nước, phải ưu tiên cấp đủ nước sinh hoạt.
Cần biện pháp khẩn cấp ứng phó ngay với khô hạn
Theo lưu ý của cơ quan khí tượng thủy văn, các địa phương cần có biện pháp khẩn cấp để ứng phó ngay, khắc phục hậu quả nhằm ngăn chặn, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do hạn hán gây ra.
Cơ quan chức năng xác định các khu vực khó khăn về nguồn nước sinh hoạt, triển khai giải pháp phục vụ cấp, trữ nước và xử lý nước cho các hộ gia đình. Cụ thể là thiết lập các điểm cấp nước tập trung, hỗ trợ dụng cụ chứa, bồn chứa, hóa chất xử lý nước, vận chuyển nước ngọt từ nơi khác đến...; mở rộng mạng đường ống cấp nước các công trình hiện có để đáp ứng nhu cầu nước sinh hoạt cho người dân, tuyệt đối không để người dân thiếu nước sinh hoạt.
Các địa phương cũng chỉ đạo tập trung rà soát các tuyến giao thông ven sông, kênh, rạch có nguy cơ sạt lở, sụt lún, để lắp đặt các biển cảnh báo, triển khai các biện pháp phù hợp nhằm giảm tối đa thiệt hại.
Các địa phương huy động nhân dân tham gia phòng, chống thiệt hại do sụt lún, sạt lở đất và khắc phục những vị trí có nguy cơ đe dọa an toàn của người và phương tiện trong quá trình lưu thông đồng thời rà soát, cập nhật kế hoạch, phương án sản xuất phù hợp với diễn biến thời tiết; khuyến cáo người dân sản xuất đúng lịch mùa vụ, hướng dẫn của cơ quan chuyên môn.
Thu Cúc
