Đầu tháng này, Liên minh châu Âu (EU) đã công bố kế hoạch tăng gấp đôi hỗ trợ tài chính cho Greenland, một hòn đảo tự trị thuộc Vương quốc Đan Mạch, trong khuôn khổ ngân sách dài hạn giai đoạn 2028-2034.
Động thái trên diễn ra trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng, đặc biệt với sự quan tâm ngày càng lớn của Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với hòn đảo Bắc Cực này.
EU đề xuất tăng ngân sách hỗ trợ Greenland mỗi năm từ 32 triệu Euro lên gần 76 triệu Euro, và tổng cộng sẽ là 530 triệu Euro cho cả giai đoạn 2028-2034.
Khối này hiện là nhà tài trợ lớn thứ hai cho ngân sách công của Greenland, sau Đan Mạch, với tổng cộng 49 triệu Euro mỗi năm, bao gồm 17 triệu Euro từ thỏa thuận nghề cá được gia hạn vào tháng 12 năm ngoái.
Khoản tiền này sẽ được sử dụng để tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực như nguyên liệu thô, năng lượng và tích hợp kỹ thuật số tại Greenland, Cao ủy Tư pháp EU Michael McGrath phát biểu khi công bố đề xuất hôm 3/9.
Greenland, cùng với 12 quốc gia và vùng lãnh thổ hải ngoại khác (OCTs) như Aruba và Polynesia, được EU coi là những "tiền đồn quan trọng" trong các khu vực địa lý chiến lược.
Tổng cộng, EU dự kiến phân bổ gần 1 tỷ Euro cho các OCTs, gần gấp đôi so với ngân sách hiện tại là 500 triệu Euro.
Một góc thị trấn Ilulissat, Greenland. Ảnh: Getty Images
Quyết định nâng mức hỗ trợ tài chính diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Vương quốc Đan Mạch gia tăng.
Kể từ khi trở lại Nhà Trắng vào tháng 1, Tổng thống Donald Trump đã nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của Greenland đối với an ninh quốc gia Mỹ, thậm chí không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để kiểm soát hòn đảo.
Đan Mạch và Greenland kiên quyết rằng hòn đảo này không phải để bán và nhấn mạnh quyền tự quyết của mình.
Gần đây, Đan Mạch đã triệu tập nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ tại Copenhagen sau các báo cáo về các chiến dịch ảnh hưởng bí mật liên quan đến Washington.
Trong bối cảnh này, EU coi Greenland là một "mỏ neo" tại Bắc Cực, đóng vai trò quan trọng trong "thời kỳ cạnh tranh hệ thống toàn cầu". Việc tăng cường đầu tư được xem là một cách để EU củng cố liên kết với Greenland và đối phó với tham vọng của Mỹ trong khu vực.
Bà Aaja Chemnitz, một thành viên người Greenland trong Quốc hội Đan Mạch, hoan nghênh khoản đầu tư tăng cường từ EU, nhấn mạnh rằng sự tham gia của EU là cần thiết trong bối cảnh hiện nay.
Tuy nhiên, bà cũng cảnh báo rằng Greenland cần tránh trở thành một bên chỉ biết phụ thuộc vào trợ cấp và kêu gọi đầu tư vào phát triển kinh doanh bền vững.
Kế hoạch tăng tài trợ này vẫn cần được thông qua bởi 27 quốc gia thành viên EU và các nhà lập pháp tại Brussels trong 2 năm tới, trong khuôn khổ đàm phán về ngân sách EU trị giá 2.000 tỷ Euro. Ngân sách này tập trung vào việc đối phó với cạnh tranh từ nước ngoài và các mối đe dọa an ninh.
Việc EU tăng gấp đôi hỗ trợ tài chính cho Greenland không chỉ thể hiện cam kết của khối này đối với hòn đảo Bắc Cực mà còn nhấn mạnh vai trò của hòn đảo lớn nhất thế giới trong các lĩnh vực như nguyên liệu thô, năng lượng và an ninh khu vực.
Tuy nhiên, để đảm bảo phát triển bền vững, Greenland cần sử dụng hiệu quả các khoản tài trợ này, tránh phụ thuộc lâu dài vào hỗ trợ tài chính từ bên ngoài.
Minh Đức (Theo CGTN, Euractiv)
