Dồn lực chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả cuối năm

Phương thức thủ đoạn tinh vi

Theo lãnh đạo Đội Kiểm soát hải quan, Chi cục Hải quan khu vực III, tuyến đường trọng điểm là tuyến đường biển về Việt Nam có điểm xuất phát gốc từ các cảng của Trung Quốc, hàng hóa trọng điểm là hàng hóa vi phạm nhãn mác, xuất xứ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ (bánh kẹo, mỹ phẩm, bỉm, phụ kiện đồ nội thất, vòng bi....). Tuyến đường biển về Việt Nam có điểm xuất phát gốc từ các cảng của châu Phi, châu Mỹ; hàng hóa trọng điểm là động vật, sản phẩm động vật hoang dã, quý hiếm; các loại ma túy, tiền chất ma túy. Hàng hóa xuất khẩu tập trung vào các tuyến xuất khẩu sang các nước Mỹ, châu Á; hàng hóa trọng điểm là đồ nội thất, gỗ ván lạng, ván ép, than củi, khoáng sản, phôi kim loại, phế liệu đồng nhôm, đá và các sản phẩm từ đá...

Các đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại thường có nhiều thủ đoạn như: đối với loại hình xuất nhập khẩu có thuế thì khai sai về tên hàng, số lượng, chủng loại, mã số, thuế suất, trị giá hàng hóa dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp; khai tên, mã số hàng hóa có thuế suất cao vào tên, mã số hàng hóa có thuế suất thấp để gian lận thuế hoặc né tránh các quy định liên quan đến chính sách hàng hóa nhập khẩu; bao bì hàng hóa được bóc tách, dán đè tem mác để thực hiện hành vi gian lận về xuất xứ, giả mạo nhãn hiệu, nhãn hiệu có dấu hiệu ngụy trang gây nhầm lẫn với nhãn hiệu đã được bảo hộ; khai mới máy móc đã qua sử dụng để trốn tránh kiểm tra chuyên ngành; nhập khẩu hàng hóa theo quy định phải có giấy phép mà không xuất trình được giấy phép tại thời điểm làm thủ tục hải quan; nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện, quy chuẩn theo quy định của pháp luật; nhập khẩu hàng hóa cấm nhập khẩu…

Các đối tượng còn lợi dụng loại hình tạm nhập tái xuất, chuyển khẩu, quá cảnh để buôn lậu hàng cấm, hàng có thuế cao; giả mạo hồ sơ C/O để gian lận xuất xứ hàng hóa; buôn lậu qua thương mại điện tử, sàn mạng xã hội, khó kiểm soát do quy mô nhỏ lẻ, giá trị thấp, vận chuyển qua bưu điện hoặc chuyển phát nhanh.

Đối với doanh nghiệp chế xuất, gia công, sản xuất xuất khẩu thì lập báo cáo quyết toán không đúng so với sổ, chứng từ kế toán, tờ khai hải quan; vi phạm quy định về quản lý nguyên liệu, vật tư, sản phẩm gia công, sản xuất xuất khẩu và chế xuất dẫn đến hàng hóa thực tế tồn kho thiếu so với chứng từ kế toán, sổ kế toán, hồ sơ hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; nhập khẩu nguyên liệu để gia công, sản xuất xuất khẩu nhưng không xuất khẩu sản phẩm mà bán tiêu thụ nội địa hoặc không xuất khẩu sản phẩm gia công mà thực tế xuất khẩu sản phẩm khác không rõ nguồn gốc xuất xứ để hợp thức hóa cho số nguyên liệu nhập khẩu nhằm trốn thuế. Đối với hàng hóa xuất khẩu, các đối tượng lợi dụng tờ khai xuất khẩu luồng xanh, một số hàng hóa xuất khẩu có dấu hiệu sử dụng mã số ngụy trang khi khai báo là nông sản, viên gỗ, ván dăm…để xuất khẩu hàng hóa cấm xuất khẩu, hàng hóa xuất khẩu có điều kiện, hàng hóa xuất khẩu có thuế suất cao để trốn thuế hoặc giả mạo xuất xứ Việt Nam.

Chủ động phòng ngừa, phát hiện kịp thời

Theo lãnh đạo Chi cục hải quan khu vực III, để nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sỡ hữu trí tuệ, vận chuyển trái phép hàng hóa, ma túy qua biên giới trong dịp Tết Nguyên đán, ngành hải quan tập trung kiểm soát, quản lý chặt chẽ địa bàn hoạt động.

Ông Trần Mạnh Cường, Chi cục trưởng Chi cục hải quan khu vực III cho biết, chi cục đã triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan, tăng cường bố trí lực lượng, phương tiện, phối hợp với các lực lượng chức năng như biên phòng, công an tăng cường tuần tra tại khu vực trọng điểm. Lực lượng hải quan tập trung đấu tranh, bắt giữ và xử lý đối với mặt hàng cấm, hàng giả, hàng kém chất lượng; tăng cường kiểm soát chặt chẽ các lô hàng nhập khẩu, chuyển khẩu, chuyển cảng, tạm nhập, tái xuất, quá cảnh, nhất là các mặt hàng tiêu dùng, hàng thiết yếu phục vụ nhu cầu trong dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán, hàng có nguy cơ thẩm lậu, quay vòng vào nội địa.

Tại các khu vực cửa khẩu, lực lượng hải quan tăng cường phối hợp với cơ quan chức năng trong kiểm soát xuất nhập cảnh đối với hành khách, hàng hóa, phương tiện; phối hợp nắm tình hình ngoài phạm vi địa bàn hoạt động hải quan để kịp thời phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật. Hải quan tập trung đấu tranh với hàng hóa nước ngoài gắn nhãn “made in Viet Nam”, hàng hóa không thực sự sản xuất tại Việt Nam nhưng khi xuất khẩu lại gắn nhãn xuất xứ Việt Nam; tổ chức đánh giá rủi ro, kiểm tra thực tế hàng hóa đối với các lô hàng nhập khẩu khai bằng hình thức tờ khai giấy loại hình phi mậu dịch, quà biếu, quà tặng theo khai báo là hàng tiêu dùng. Hải quản cửa khẩu cảng Hải Phòng khu vực 3 tăng cường kiểm tra, kiểm soát hành lý của hành khách xuất nhập cảnh, hành lý của tiếp viên, tổ bay, hàng hóa xuất nhập khẩu qua tuyến hàng không, hàng hóa tại cửa hàng miễn thuế…

Lực lượng hải quan tiếp tục kiểm tra, giám sát, kiểm soát hoạt động trung chuyển, quá cảnh, tạm nhập - tái xuất, gửi kho ngoại quan đối với các loại hàng hóa như thực phẩm, hàng điện tử, hàng tiêu dùng, thời trang, bia, rượu, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, đồ gia dụng… Chi cục Hải quan khu vực III cũng áp dụng các biện pháp nghiệp vụ nhằm kiểm soát, phát hiện, ngăn chặn tội phạm ma túy trong địa bàn hoạt động. Lực lượng hải quan cũng chủ động phối hợp chia sẻ thông tin với chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng trong công tác đấu tranh phát hiện, bắt giữ đối tượng và hàng hóa vi phạm góp phần bình ổn thị trường trong dịp Tết Nguyên đán.

Chi cục Hải quan khu vực III tiếp tục bám sát các Hiệp định thương mại biên giới, Hiệp định quản lý biên giới, Hiệp định thương mại tự do, Hiệp định đối tác kinh tế, Điều ước quốc tế để đảm bảo được triển khai đầy đủ, không để các đối tượng lợi dụng, dùng các phương thức lẩn tránh để buôn lậu, trục lợi. Lực lượng hải quan cũng chủ động phân tích, đánh giá thông tin rủi ro, xác định trọng điểm, xây dựng, áp dụng tiêu chí, quản lý phân luồng quyết định kiểm tra, giám sát đối với các lô hàng xuất khẩu, nhập khẩu tiềm ẩn các dấu hiệu vi phạm; tổ chức phúc tập, kiểm tra sau thông qua đảm bảo công tác quản lý đạt hiệu quả với định hướng “thông quan trước, kiểm tra sau”. Chi cục Hải quan khu vực III cũng tăng cường công tác tuyên truyền; phát động phong trào quần chúng nhân dân phát hiện, cung cấp thông tin liên quan đến hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực III Trần Mạnh Cường yêu cầu đội Kiểm soát hải quan tăng cường thu thập, xử lý thông tin, tuần tra, kiểm soát địa bàn, tuyến tàu, hàng hóa trọng điểm; sẵn sàng hỗ trợ lực lượng cho các đơn vị hải quan cửa khẩu và ngoài cửa khẩu; đẩy mạnh đấu tranh với các đối tượng buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới có tổ chức, tính chất phức tạp, nghiêm trọng; đảm bảo vận hành hiệu quả máy soi container phục vụ công tác thông quan hàng hóa. Phòng Nghiệp vụ hải quan thực hiện giám sát trực tuyến trên hệ thống nghiệp vụ hải quan; thực hiện kiểm tra việc giám sát của cán bộ công chức tại các kho, bãi cảng, địa điểm kiểm tra tập trung qua hệ thống camera.

Từ đầu năm đến nay, Chi cục Hải quan khu vực III đã phát hiện bắt giữ 37 vụ buôn lậu, gian lận thương mại; trong đó, 15 vụ đã xử lý hình sự, 22 vụ phối hợp với hải quan cửa khẩu, ngoài cửa khẩu xử lý hành chính. Chi cục cũng phối hợp với các đơn vị chức năng trong và ngoài ngành xác minh, kiểm tra thực tế hàng hóa theo dấu hiệu vi phạm là 66 vụ; trong đó, hàng tái xuất là 43 vụ… Chi cục đã ban hành gần 4.000 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền trên 70 tỷ đồng.

Một số vụ việc điển hình trong năm 2025 do lực lượng Hải quan Hải Phòng bắt giữ, khởi tố như: vụ bắt giữ 8 container là các vỏ lon chưa bị cắt, được ép nén thành khối, trị giá trên 7 tỷ đồng của Công ty Cổ phần tập đoàn nhôm Sông Hồng Shalumi; vụ việc Công ty Huy Chiến đã cắt phá, tháo dỡ toàn bộ cabin và lan can tàu Fulaike thành sắt phế liệu bán cho Công ty Cổ phần đóng tàu Hà Phương để tiêu thụ vào thị trường nội địa không khai báo làm thủ tục nhập khẩu theo quy định; vụ việc nhập khẩu phân bón của Công ty TNHH Nông nghiệp xanh VOF…