Trong đại dương bao la, nơi những con tàu chở hàng hóa toàn cầu lướt qua bão tố và sóng gió, một "thần hộ vệ" mới đang chuẩn bị xuất hiện: Vệ tinh Sentinel-6B.
Là dự án hợp tác giữa NASA (Mỹ) và ESA (Cơ quan Vũ trụ châu Âu), Sentinel-6B không chỉ theo dõi mực nước biển mà còn trở thành lá chắn vô hình, giúp tàu bè tránh né những hiểm nguy chết người từ bão tố, gió mạnh và dòng hải lưu hung dữ.
Sentinel-6B là "người anh em sinh đôi" của Sentinel-6 Michael Freilich, vệ tinh đã được phóng lên quỹ đạo năm 2020.
Cả hai thuộc sứ mệnh Sentinel-6/Jason-CS (Continuity of Service), tiếp nối chuỗi các vệ tinh đo độ cao đại dương từ những năm 1990, bắt đầu từ sứ mệnh Topex/Poseidon của Pháp-Mỹ.
Với sự tham gia của NASA, ESA, Liên minh châu Âu, EUMETSAT, NOAA (Cơ quan Khí tượng Quốc gia Mỹ) và CNES (Pháp), Sentinel-6B hứa hẹn duy trì dữ liệu chính xác đến từng centimet, giúp theo dõi sự thay đổi của đại dương qua hơn 30 năm.
Vệ tinh Sentinel-6B. Ảnh: NASA
Vệ tinh này đã "lên đường" từ châu Âu vào tháng 7/2025, được đóng gói cẩn thận trong container chuyên dụng và chở bằng tàu hàng Industrial Dolphin vượt Đại Tây Dương đến Galveston, Texas.
Sau đó, nó sẽ được vận chuyển bằng đường bộ đến căn cứ Không quân Vandenberg, California, nơi nó sẽ được lưu trữ đến đầu tháng 10 trước khi chuẩn bị phóng vào tháng 11.
Tại đây, Sentinel-6B sẽ bay song song với "người anh em sinh đôi" của mình trong năm đầu tiên để hiệu chỉnh chéo, đảm bảo dữ liệu liền mạch đến ít nhất năm 2030.
"Đại dương đang trở nên bận rộn hơn, nhưng cũng nguy hiểm hơn", ông Avichal Mehra, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Đại dương thuộc Dịch vụ Thời tiết Quốc gia Mỹ, nhận định.
Do đó, Sentinel-6B sẽ mang theo các thiết bị như radar Poseidon-4 đo độ cao, đo mực nước biển, tốc độ gió, chiều cao sóng và vị trí các dòng hải lưu lớn có thể gây nguy hiểm cho tàu bè.
"Các vệ tinh đo độ cao là phương tiện đo lường đáng tin cậy duy nhất để xác định vị trí những dòng chảy lớn này", bà Deirdre Byrne, Trưởng nhóm đo độ cao bề mặt biển tại NOAA, nhấn mạnh.
Không giống các cảm biến nổi phân tán trên biển, Sentinel-6B bao quát không gian rộng lớn, cung cấp dữ liệu thời gian thực cho mô hình dự báo thời tiết biển, giúp tàu thay đổi lộ trình kịp thời.
"Xây dựng trên di sản dữ liệu đo độ cao vệ tinh lâu đời của NASA và tác động thực tế đến hoạt động vận tải biển, Sentinel-6B sẽ sớm đảm nhận nhiệm vụ quan trọng cải thiện dự báo đại dương và thời tiết, giúp bảo vệ tàu bè, thủy thủ đoàn và hàng hóa an toàn", bà Nadya Vinogradova Shiffer, nhà khoa học chương trình chính tại NASA, cho biết.
Vệ tinh Sentinel-6B được đóng gói cẩn thận trong container chuyên dụng và vận chuyển đến Mỹ để chuẩn bị phóng. Ảnh: NASA
Được chế tạo bởi Airbus Defence and Space (Đức) và Thales Alenia Space (Pháp), Sentinel-6B kế thừa từ loạt vệ tinh Jason, CryoSat và Sentinel-3 của ESA.
NASA đóng góp thiết bị vi sóng tiên tiến để hiệu chỉnh dữ liệu radar, cùng các dụng cụ khác như Hệ thống vệ tinh định vị toàn cầu – Che khuất vô tuyến (Global Navigation Satellite System – Radio Occultation), và Mảng phản xạ laser (Laser Retroreflector Array) từ JPL, một bộ phận của Viện Công nghệ California (Caltech) tại Pasadena.
Vệ tinh không chỉ hỗ trợ hàng hải mà còn là tiêu chuẩn vàng cho đo mực nước biển, giúp theo dõi biến đổi khí hậu – một thách thức cấp bách của thời đại.
"Kể từ năm 1992, chúng tôi đã phóng hàng loạt vệ tinh cung cấp quan sát mực nước biển nhất quán từ cùng quỹ đạo. Sự liên tục này cho phép mỗi sứ mệnh mới được hiệu chỉnh với sứ mệnh tiền nhiệm, mang lại đo lường chính xác đến mức centimet mà không bị thay đổi theo thời gian", bà Severine Fournier, một nhà khoa học tham gia dự án Sentinel-6B tại JPL NASA, giải thích.
Như vậy, với vệ tinh Sentinel-6B, tàu thuyền trên biển khơi không còn đơn độc đối mặt với những "cơn thịnh nộ" của đại dương. Đây là minh chứng cho sức mạnh của khoa học quốc tế, biến dữ liệu từ không gian thành "thần hộ vệ" bảo vệ sinh mạng con người và nền kinh tế toàn cầu.
Minh Đức (Theo NASA, ESA)
