Thửa đất trúng đấu giá không có trên thực địa
Theo phản ánh của ông Đặng Huy Dũng (trú xã Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi), năm 2007, ông tham gia đấu giá và trúng lô đất số 19, thửa 660, tờ bản đồ số 14 tại khu dân cư Cây Trắc, thuộc xã Bình Nguyên (cũ). Sau khi thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định, đến năm 2008, ông được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Do không phát sinh nhu cầu sử dụng ngay, ông Dũng giữ sổ đỏ trong thời gian dài. Đến cuối năm 2018, khi có nhu cầu xây dựng nhà ở, ông mới phát hiện thửa đất ghi trong Giấy chứng nhận không xác định được vị trí trên thực địa.
Từ thời điểm đó, ông Dũng nhiều lần liên hệ chính quyền địa phương để được hướng dẫn, đồng thời gửi đơn kiến nghị đề nghị làm rõ vị trí thửa đất hoặc có phương án giải quyết quyền lợi hợp pháp cho người trúng đấu giá. Tuy nhiên, vụ việc kéo dài nhiều năm vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.
Ông Cường, con trai ông Dũng, nêu ý kiến tại buổi tiếp xúc cử tri ngày 15/12.
Sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, ông tiếp tục gửi đơn kiến nghị đến UBND xã Bình Sơn. Đến ngày 13/12/2025, UBND xã Bình Sơn mời ông Dũng lên làm việc.
Theo biên bản làm việc, đại diện Phòng Kinh tế xã Bình Sơn xác nhận, qua kiểm tra hồ sơ và thực địa, khu dân cư Cây Trắc thôn Nam Bình 2 không tồn tại lô đất số 19 như trong giấy chứng nhận. Do đó, địa phương cho rằng "chưa có cơ sở tham mưu hướng giải quyết theo quy định".
Kết luận buổi làm việc, UBND xã Bình Sơn cho rằng mặc dù ông Đặng Huy Dũng đã cung cấp đầy đủ hồ sơ liên quan đến việc đấu giá quyền sử dụng đất, nhưng do lô đất không có trên thực địa nên địa phương cho rằng chưa có cơ sở để xem xét, giải quyết kiến nghị của người dân.
Bà Võ Thị Hiền, Chủ tịch UBND xã Bình Sơn, thông tin về vụ việc tại Hội nghị tiếp xúc cử tri hôm 15/12.
Tại hội nghị tiếp xúc cử tri ngày 15/12, ông Đặng Tuấn Cường, con trai ông Dũng, cho biết, gia đình đã kiên trì theo đuổi vụ việc suốt nhiều năm nhưng đang bế tắc.
Gia đình ông Dũng mong được làm rõ sai sót thuộc về khâu nào và có phương án trả lại đất, bởi việc đấu giá đất, nộp tiền đầy đủ và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hợp pháp.
Bà Võ Thị Hiền - Chủ tịch UBND xã Bình Sơn - chia sẻ với vụ việc của gia đình ông Dũng. Trong buổi làm việc với gia đình trước đây, bà cũng chia sẻ nỗi bức xúc của ông Dũng. Sự việc xảy ra từ 18 năm trước, chính quyền xã Bình Sơn kế thừa và vào cuộc tìm hướng tháo gỡ.
Trao đổi với phóng viên, bà Hiền cho biết, địa phương đang tích cực tìm hướng giải quyết vụ việc kéo dài nhiều năm trên. "Hiện địa phương đang phối hợp với công dân để giải quyết vụ việc. Chúng tôi đang rà soát toàn bộ hồ sơ, tham vấn sở ngành, cấp trên nhằm giải quyết đảm bảo đúng quy định pháp luật và đảm bảo quyền lợi hợp pháp của công dân", bà Hiền khẳng định.
“Không thể đấu giá và cấp sổ cho một thửa đất không tồn tại”
Liên quan các trường hợp người dân trúng đấu giá quyền sử dụng đất, được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng sau đó phát hiện thửa đất không tồn tại trên thực địa, Luật sư Trương Văn Tuấn (Đoàn Luật sư TP. HCM) cho biết, theo Điều 5 Quy chế đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất (ban hành kèm theo Quyết định số 216/2005/QĐ-TTg ngày 31/8/2005 của Thủ tướng Chính phủ), các thửa đất đưa ra đấu giá phải đáp ứng đầy đủ điều kiện về quy hoạch sử dụng đất hoặc kế hoạch sử dụng đất chi tiết, quy hoạch xây dựng chi tiết đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, đã bồi thường giải phóng mặt bằng và có phương án đấu giá được phê duyệt.
Bên cạnh đó, khoản 3 Điều 48 Luật Đất đai 2003 quy định, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được cấp theo từng thửa đất cụ thể. "Do đó, trong trường hợp thửa đất trúng đấu giá không tồn tại trên thực địa, việc tổ chức đấu giá và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là trái pháp luật, bởi thửa đất không đủ điều kiện để đưa ra đấu giá", Luật sư Tuấn nói.
Cũng theo luật sư Trương Văn Tuấn, khoản 1 Điều 7 về Quy chế đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất (ban hành kèm theo Quyết định số 216/2005/QĐ-TTg) thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất có thẩm quyền thành lập Hội đồng đấu giá; trường hợp cần thiết, UBND cấp tỉnh có thể phân cấp cho UBND cấp huyện thực hiện.
Thế nên, trong tình huống đấu giá – thu tiền – cấp sổ cho một thửa đất không có thật, trách nhiệm pháp lý thuộc về UBND huyện Bình Sơn (cũ), tỉnh Quảng Ngãi. Ngoài ra, khoản 3 Điều 48 Luật Đất đai 2003 quy định Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được cấp theo từng thửa đất, do đó, khi thửa đất không tồn tại trên thực địa thì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp là không có giá trị pháp lý, vì đã cấp sai quy định.
Đối với quyền lợi của người dân đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính nhưng không có đất để sử dụng, Luật sư Trương Văn Tuấn cho biết: "Theo khoản 1 Điều 7 Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước quy định Nhà nước có trách nhiệm bồi thường khi có đủ căn cứ gồm hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ gây thiệt hại, có thiệt hại thực tế và có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và thiệt hại. Đồng thời, Điều 3 Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2017 xác định người thi hành công vụ là người được giao thực hiện nhiệm vụ quản lý hành chính theo quy định pháp luật".
Theo Luật sư Tuấn, trong trường hợp chính quyền địa phương kết luận "không có cơ sở giải quyết", nếu người dân đã có đơn khiếu nại nhưng quyết định giải quyết khiếu nại của cơ quan có thẩm quyền gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp, thì người dân có quyền khiếu nại lên cơ quan cấp trên hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền để yêu cầu bồi thường thiệt hại theo Điều 115 Luật Tố tụng hành chính năm 2015 hoặc Điều 13 Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước 2017.
Di Linh
