Lời hứa "việc nhẹ, lương cao" và những ngày bị giam giữ nơi đất khách
Dù các cơ quan chức năng, phương tiện truyền thông liên tục cảnh báo, tuyên truyền về các đường dây lừa đảo tuyển dụng sang làm việc tại Campuchia, Myanmar, Lào, song, vẫn có những nạn nhân bị dụ dỗ, bán ra nước ngoài, trở thành công cụ của tội phạm mạng.
Ngày 17/12, Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Hoa Lư (Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Đồng Nai) chủ trì, phối hợp với các cơ quan chức năng tiếp nhận 63 công dân Việt Nam do lực lượng chức năng Campuchia trao trả.
Đây là những công dân bị lừa sang Campuchia làm việc trong các cơ sở lừa đảo trực tuyến, casino trá hình và tổ chức tội phạm hoạt động trên không gian mạng.
Trong số 63 công dân được tiếp nhận, có 42 người được xác định đã tự tìm cách chạy thoát khỏi các cơ sở lừa đảo tại tỉnh Oddar Meanchey, Vương quốc Campuchia trước khi được lực lượng chức năng nước bạn phát hiện, hỗ trợ.
Lực lượng chức năng của Việt Nam và Campuchia hoàn tất các thủ tục bàn giao 63 công dân về nước qua cửa khẩu quốc tế Hoa Lư.
Ngay sau khi tiếp nhận, toàn bộ các công dân được kiểm tra y tế, chăm sóc sức khỏe ban đầu, cấp phát thức ăn, nước uống và bố trí nơi nghỉ ngơi tạm thời. Các cơ quan chức năng đồng thời tiến hành sàng lọc, lấy lời khai để phục vụ công tác điều tra, xác minh.
Kết quả xác minh bước đầu, trong số 63 công dân chủ yếu độ tuổi từ 16 đến 44 tuổi. Họ đến từ 24 tỉnh, thành phố trên cả nước.
Trong đó, đông nhất là Tp.HCM (14 người); Lâm Đồng, Vĩnh Long, Hải Phòng (mỗi nơi 5 người); Bình Phước (2 người). Đáng chú ý, lực lượng chức năng phát hiện 2 trường hợp thuộc diện cấm xuất cảnh. Phần lớn các công dân cho biết họ xuất cảnh theo con đường không chính ngạch, thông qua sự sắp xếp của các đối tượng môi giới.
Theo trình bày của các nạn nhân, nguyên nhân chủ yếu khiến họ rơi vào bẫy lừa đảo là do chưa được tiếp cận đầy đủ thông tin chính thống về các hình thức lừa đảo việc làm ở nước ngoài, trong khi nhận thức pháp luật còn hạn chế.
63 Công dân Việt Nam do lực lượng chức năng Campuchia trao trả tại Cửa khẩu quốc tế Hoa Lư (tỉnh Đồng Nai).
Nhiều nạn nhân vẫn chưa hết bàng hoàng khi nhớ lại quãng thời gian bị giam giữ, ép buộc lao động nơi đất khách. Anh T.M.L. (ngụ tỉnh Lâm Đồng) cho biết, anh được mời chào qua mạng xã hội với lời hứa hẹn công việc "nhẹ nhàng, thu nhập 25–30 triệu đồng/tháng, bao ăn ở", nhưng khi sang tới nơi thì điện thoại, giấy tờ tùy thân đều bị thu giữ.
Mỗi ngày phải làm việc từ sáng sớm đến khuya, không được trả lương, ai không đạt chỉ tiêu thì bị chửi bới, đe dọa, có người còn bị đánh. Đáng chú ý, trong thời gian bị cưỡng ép lao động, anh L. còn bị các đối tượng ép buộc cắt bỏ một quả thận.
Một số nạn nhân khác cho biết họ bị kiểm soát nghiêm ngặt, không được liên lạc với gia đình. Nếu có ý định bỏ trốn hoặc phản kháng, họ sẽ bị đe dọa, thậm chí bị chuyển sang cơ sở khác như một món hàng.
Làm sao để ngăn bẫy lừa "việc nhẹ lương cao"
Trao đổi với Người Đưa Tin, đại diện Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Hoa Lư nhận định, các đường dây lừa đảo hiện nay hoạt động có tổ chức chặt chẽ, thủ đoạn ngày càng tinh vi và manh động.
"Các đối tượng lợi dụng mạng xã hội để tiếp cận nạn nhân, đánh trúng tâm lý muốn tìm việc nhanh, thu nhập cao. Khi nạn nhân xuất cảnh trái phép sang Campuchia, họ lập tức bị khống chế, tước đoạt giấy tờ và cưỡng ép lao động trong các cơ sở lừa đảo", đại diện Bộ đội Biên phòng cho biết.
Theo lực lượng chức năng, nhiều nạn nhân là lao động trẻ, hoàn cảnh kinh tế khó khăn, thiếu kỹ năng nhận diện rủi ro nên dễ bị các đối tượng dụ dỗ.
Các công dân Việt Nam liên quan hoạt động lừa đảo trực tuyến được cơ quan chức năng Campuchia trao trả.
Dưới góc độ pháp lý, luật gia Nguyễn Thị Thu Tâm, chuyên viên pháp lý, văn phòng Hội Luật gia tỉnh Đồng Nai cho rằng, các hành vi trên không chỉ là lừa đảo việc làm thông thường.
"Việc dụ dỗ, tổ chức đưa người xuất cảnh trái phép, sau đó giam giữ, cưỡng ép lao động, đe dọa, hành hung có thể cấu thành nhiều tội danh như mua bán người, cưỡng bức lao động, tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài trái phép và sử dụng mạng viễn thông để thực hiện hành vi phạm tội", luật gia Tâm phân tích.
Luật gia cũng nhấn mạnh, những người tham gia môi giới, giới thiệu việc làm trái phép, dù không trực tiếp quản lý nạn nhân, vẫn có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự nếu đủ căn cứ.
Trước thực trạng người dân liên tục sập bẫy "việc nhẹ, lương cao", các cơ quan chức năng khuyến cáo người dân cần nâng cao cảnh giác, tuyệt đối không tin vào những lời mời chào việc làm có thu nhập cao bất thường, không yêu cầu trình độ, không có hợp đồng rõ ràng.
Người lao động chỉ nên tìm việc thông qua các doanh nghiệp được cấp phép hợp pháp, có thông tin minh bạch về pháp nhân, địa chỉ, hợp đồng lao động và điều kiện làm việc. Tuyệt đối không giao nộp giấy tờ tùy thân, không xuất cảnh theo con đường không chính ngạch.
Khi phát hiện dấu hiệu nghi vấn hoặc có người thân bị lừa đảo, cưỡng ép lao động ở nước ngoài, người dân cần nhanh chóng trình báo với công an, Bộ đội Biên phòng hoặc chính quyền địa phương để được hỗ trợ kịp thời.
Theo lực lượng chức năng, về lâu dài, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, kỹ năng nhận diện các chiêu trò lừa đảo trên không gian mạng nhằm ngăn chặn từ sớm, từ xa các nguy cơ tương tự.
Bài 2: "Chỉ mong một cuộc sống bình thường" sau ngày trở về
