Bức tranh lợi nhuận ngành điện quý 3/2025: Thủy điện 'ngược dòng' ngoạn mục, nhiệt điện chật vật vì tỷ giá và giá bán

Mùa báo cáo tài chính quý 3/2025 của ngành điện khép lại với sự phân hóa rõ nét giữa hai nhóm nguồn điện chủ lực. Trong khi điều kiện thủy văn thuận lợi giúp nhóm thủy điện ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận tính bằng lần, thì nhóm nhiệt điện lại đối mặt với nhiều thách thức từ chi phí nhiên liệu, tỷ giá và giá bán trên thị trường phát điện cạnh tranh.

Thủy điện tận dụng thiên thời để bứt phá lợi nhuận

Thống kê từ dữ liệu tài chính của 58 doanh nghiệp ngành điện niêm yết cho thấy bức tranh kinh doanh quý 3/2025 nghiêng hẳn về sắc xanh của nhóm thủy điện. Tổng cộng có 33 đơn vị báo lãi tăng trưởng, 4 trường hợp chuyển từ lỗ sang lãi, trong khi số lượng doanh nghiệp suy giảm lợi nhuận hoặc báo lỗ chiếm tỷ trọng thấp hơn. Động lực chính thúc đẩy đà tăng trưởng này đến từ lượng nước về hồ dồi dào, cho phép các nhà máy vận hành tối ưu công suất và gia tăng sản lượng điện thương phẩm.

Điển hình cho sự bứt phá này là Công ty Cổ phần Thủy điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh (VSH). Doanh nghiệp ghi nhận lợi nhuận ròng đạt 211 tỷ đồng trong quý 3, gấp 2,7 lần so với cùng kỳ năm trước. Ban lãnh đạo VSH cho biết lưu lượng nước về hồ tốt đã đẩy sản lượng điện thương phẩm tăng tới gần 43%, tạo đà cho doanh thu sản xuất điện tăng mạnh. Tương tự, Thủy điện Sông Vàng (SVH) ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận cao nhất nhóm với con số 8,1 tỷ đồng, gấp 4,7 lần cùng kỳ. Các đơn vị khác như Thủy điện Miền Trung (CHP), Thủy điện Sông Ba Hạ (SBH) hay Thủy điện Hủa Na (HNA) cũng đồng loạt báo lãi tăng trưởng hai con số, lần lượt là 41%, 51% và 33%.

Sự thăng hoa của nhóm thủy điện cũng lan tỏa tích cực đến kết quả kinh doanh của các công ty mẹ hoặc tập đoàn đa ngành. Mảng điện của Công ty Cổ phần Cơ điện Lạnh (REE) ghi nhận lợi nhuận tăng 51%, đạt 496 tỷ đồng, chủ yếu nhờ sự đóng góp lớn từ các công ty liên kết như VSH và SBH. Ngay cả những đơn vị ghi nhận lợi nhuận giảm như Thủy điện Đa Nhim - Hàm Thuận - Đa Mi (DNH) hay Thủy điện A Vương (AVC) do giá bán điện bình quân thấp hơn, mức lợi nhuận tuyệt đối vẫn duy trì ở mức cao, đảm bảo dòng tiền ổn định cho doanh nghiệp.

Nhiệt điện chịu áp lực kép, năng lượng tái tạo khởi sắc nhờ gỡ vướng pháp lý

Trái ngược với không khí sôi động của thủy điện, nhóm nhiệt điện trải qua một quý kinh doanh khá trầm lắng với sự phân hóa mạnh. Điểm sáng hiếm hoi thuộc về Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (PV Power - POW) với lợi nhuận ròng đạt 809 tỷ đồng, gấp đôi cùng kỳ. Tuy nhiên, kết quả này có sự đóng góp không nhỏ từ các nhà máy thủy điện thành viên và sự hồi phục của Nhiệt điện Nhơn Trạch 2 (NT2). NT2 ghi nhận lợi nhuận 214 tỷ đồng, gấp 5 lần mức nền thấp của năm ngoái nhờ doanh thu tăng trưởng nhanh hơn giá vốn.

Phần còn lại của bức tranh nhiệt điện mang gam màu xám khi nhiều "ông lớn" báo lãi giảm sâu hoặc thua lỗ. Tổng Công ty Phát điện 3 (EVNGENCO3 - PGV) ghi nhận lợi nhuận ròng giảm 66%, chỉ đạt 165 tỷ đồng do tác động tiêu cực từ lỗ chênh lệch tỷ giá. Nhiệt điện Quảng Ninh (QTP) cũng giảm lãi 57% do giá bán điện trên thị trường cạnh tranh đi xuống. Đáng chú ý, Nhiệt điện Hải Phòng (HND) và Nhiệt điện Phả Lại (PPC) cùng báo lỗ trong kỳ. Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc kinh doanh dưới giá vốn, sản lượng điện huy động thấp và sự sụt giảm của doanh thu tài chính do chưa nhận được cổ tức từ các đơn vị góp vốn.

Ở mảng năng lượng tái tạo, các doanh nghiệp bắt đầu ghi nhận những tín hiệu tích cực hơn sau giai đoạn khó khăn về chính sách. Công ty Cổ phần Điện Gia Lai (GEG) báo lãi ròng 75 tỷ đồng, đảo chiều so với khoản lỗ 27 tỷ đồng cùng kỳ, nhờ việc xác định được giá điện chính thức cho các dự án năng lượng chuyển tiếp. Các đơn vị đa ngành như Hà Đô (HDG) hay PC1 cũng duy trì đà tăng trưởng lợi nhuận nhờ sự hỗ trợ từ mảng thủy điện trong danh mục đầu tư. Triển vọng ngành điện thời gian tới được kỳ vọng sẽ cải thiện hơn khi các chính sách mới từ Quy hoạch điện 8 điều chỉnh và Luật Điện lực sửa đổi đi vào thực tiễn, tạo hành lang pháp lý rõ ràng cho việc phát triển các nguồn điện khí và năng lượng tái tạo.