Chiều 16/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc.
Làm rõ vai trò của Chủ tịch nước và Hội đồng Quốc phòng - An ninh
Tham gia góp ý kiến về đối tượng áp dụng, ĐBQH Nguyễn Tạo (đoàn Lâm Đồng) còn băn khoăn về khoản 2 Điều 59 của Hiến pháp năm 2013 đã có quy định rõ lực lượng vũ trang tham gia hoạt động góp phần gìn giữ, bảo vệ hòa bình ở khu vực và trên thế giới.
Căn cứ vào các nghị quyết của Đảng và chỉ đạo đối với lực lượng vũ trang của quân đội nhân dân Việt Nam, công an nhân dân tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình và đặc biệt được ghi nhận tại Nghị quyết của Đại hội XIII và Nghị quyết 59 của Bộ Chính trị.
Qua đó, căn cứ vào Điều 89 và 88 của Hiến pháp 2013 đã quy định rõ vai trò của Chủ tịch nước thống lĩnh lực lượng vũ trang của Hội đồng An ninh quốc phòng, việc lực lượng vũ trang nhân dân tham gia hoạt động góp phần bảo vệ hòa bình ở khu vực và trên thế giới.
Và cụ thể hóa pháp lý đối với lực lượng gìn giữ hòa bình trong thời gian vừa qua có Nghị quyết 130 của Quốc hội, đã quy định về đối tượng tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình, trong đó có lực lượng vũ trang và đối tượng là lực lượng dân sự.
ĐBQH Nguyễn Tạo (Ảnh: Media Quốc hội).
Tuy nhiên, tại dự thảo Luật quy định tại khoản 1 Điều 19 là Hội đồng Quốc phòng và An ninh quy định việc cử, điều chỉnh, rút lực lượng vũ trang nhân dân tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc.
Và tại khoản 1 Điều 22 quy định: "Thủ tướng Chính phủ quy định việc cử, điều chỉnh, rút lực lượng dân sự tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc".
Như vậy, theo ông Tạo, đối với lực lượng vũ trang dự Luật đã quy định rõ và trong thời gian tham gia vào lực lượng gìn giữ hòa bình, cụ thể hóa được Nghị quyết của Đảng, Hiến pháp 2013 và tinh thần Nghị quyết 130.
"Tôi đề xuất, nếu được thì toàn bộ tổ chức hoạt động của lực lượng gìn giữ hòa bình do lực lượng vũ trang đảm nhận như Bộ Quốc phòng và Công an", ông Tạo nói và lý giải điều này để thể hiện vai trò của Chủ tịch nước và Hội đồng Quốc phòng - An ninh.
Đối với lực lượng dân sự gồm cán bộ, công chức, viên chức... ông Nguyễn Tạo cho rằng đây là đối tượng tham gia với tính chất hết sức đặc thù, thường chỉ được điều động trong một thời gian và công việc nhất định.
Ông đề nghị nên thiết kế một điều riêng, quy định các vấn đề về tổ chức, chế độ chính sách cho lực lượng này và giao toàn bộ thẩm quyền quyết định cho Thủ tướng Chính phủ để đảm bảo tính linh hoạt, chủ động.
"Lực lượng dân sự tham gia hết sức cá biệt... Do đó, nên thiết kế một điều riêng, giao hẳn cho Thủ tướng Chính phủ quyết định thì sẽ phù hợp hơn và mang tính đồng bộ, thống nhất", ông Tạo phân tích.
ĐBQH Nguyễn Tạo cũng nêu nội dung đã bị "bỏ sót" trong quy trình điều động, rút lực lượng tại Điều 21 và các quy định về quản lý Nhà nước tại Điều 18. Theo ông, dự thảo hiện nay chưa đề cập đầy đủ đến vai trò của Chủ tịch nước và Hội đồng Quốc phòng - An ninh, trong khi Hiến pháp đã quy định rõ đây là những người đứng đầu, thống lĩnh lực lượng vũ trang.
"Tôi tha thiết đề nghị, căn cứ Điều 88 và Điều 89 của Hiến pháp, bổ sung một khoản vào Điều 18, quy định rõ: Chủ tịch nước, Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng - An ninh quyết định chủ trương điều chỉnh, rút lực lượng vũ trang", ông Nguyễn Tạo kiến nghị.
Ông cũng chỉ ra Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp vừa được thông qua không có điều khoản nào quy định thẩm quyền của Chủ tịch UBND tỉnh trong việc quyết định cho khối dân sự tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình.
"Tôi tha thiết đề nghị nhóm này nên giao hẳn cho Thủ tướng Chính phủ quyết định thì sẽ phù hợp hơn và mang tính đồng bộ, thống nhất trong pháp luật", ông Tạo nói.
Huy động nguồn lực tham gia sâu rộng vào các hoạt động gìn giữ hòa bình
Còn ĐBQH Nguyễn Thị Quyên Thanh (đoàn Vĩnh Long) bày tỏ thống nhất bổ sung đối tượng cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước được cử tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc theo tờ trình của Chính phủ.
"Quy định này giúp huy động thêm nguồn nhân lực để tham gia sâu rộng hơn vào các hoạt động gìn giữ hòa bình, nhất là các vị trí lãnh đạo tại các cơ quan hoạch định chính sách của Liên Hợp Quốc. Qua đó, sẽ mở rộng tầm ảnh hưởng, nâng cao vị trí, vai trò Việt Nam trên trường quốc tế", bà Thanh nêu.
Các chiến sĩ Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam dự phiên thảo luận tại Quốc hội, chiều 16/6 (Ảnh: Phạm Thắng).
Bà cũng dẫn chứng báo cáo tiếp thu giải trình của ban soạn thảo cũng đã nêu kinh nghiệm quốc tế tại Trung Quốc, Nhật Bản, Anh, Mỹ, Bangladesh, Đức, đã cử nhân viên dân sự của Chính phủ tham gia các vị trí chuyên gia y tế, chuyên gia pháp lý, chánh văn phòng, giám đốc hỗ trợ thực địa.
Mặc dù đã phân định rõ lực lượng vũ trang và lực lượng dân sự, tuy nhiên bà Thanh cho rằng cần làm rõ hơn về tiêu chí tuyển chọn cho từng nhóm đối tượng, đặc biệt là đối tượng với lực lượng dân sự để đảm bảo họ đủ năng lực chuyên môn và kỹ năng phù hợp với yêu cầu của Liên Hợp Quốc.
Đề nghị Chính phủ nghiên cứu, xây dựng đề án phát triển lực lượng dân sự chuyên biệt tham gia giữ gìn hòa bình của Liên Hợp Quốc, tăng cường hợp tác quốc tế trong đào tạo, trao đổi thực tiễn, chia sẻ bài học kinh nghiệm.
Song song đó cần sửa đổi các quy định về xây dựng, triển khai lực lượng tham gia gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc cho phù hợp với đối tượng trên.
