Gỡ vướng cho điện rác - Bài 1: Khoảng cách giữa kỳ vọng và thực tế

08:30 21/08/2025

Bên cạnh những khó khăn chung, dự án liên tục trải qua những thách thức như điều chỉnh tăng công suất từ 1.500 lên 2.250 tấn/ngày đêm; Điều chỉnh quy hoạch của Thủ đô ảnh hưởng đến tuyến đường dây truyền tải điện; Thay đổi quy chuẩn phòng cháy chữa cháy buộc bổ sung, điều chỉnh thiết kế, thi công…

Nhưng bằng kinh nghiệm triển các dự án lớn, Tập đoàn AMACCAO đã đưa Seraphin về đích với kết quả ấn tượng.

"Chúng tôi biết sẽ rất khó khăn, nhưng thay vì ngồi im chờ đợi, AMACCAO chọn cách vừa làm vừa tìm đường, "kiềng canh nóng mà thổi rau nguội". Chúng tôi huy động mọi nguồn lực, làm việc ba ca bốn kíp, vượt nắng thắng mưa, không quản ngày đêm, thực hiện song song thủ tục và các hạng mục thi công xây dựng, lắp đặt. Chúng tôi xác định: Không có chỗ cho sự chậm trễ, mục tiêu đặt ra là thần tốc về đích - và chúng tôi đã làm được", ông Phạm Trung Kiên - Tổng giám đốc Nhà máy điện rác Seraphin chia sẻ.

Gỡ vướng cho điện rác - Bài 1: Khoảng cách giữa kỳ vọng và thực tế- Ảnh 5.

Hiện nay, nhà máy Seraphin đã tham gia xử lý rác cho thành phố, công suất mỗi ngày xử lý 2.250 tấn rác, tạo ra 37 MW điện sạch mỗi giờ, với các chỉ tiêu phát thải luôn được kiểm soát nghiêm ngặt, đảm bảo đạt chuẩn châu Âu.

Như vậy, với sự tham gia của nhà máy điện rác Seraphin, Hà Nội đã đã chính thức có 2 nhà máy đang vận hành xử lý rác và phát điện cho thành phố. Nhà máy đầu tiên là Nhà máy điện rác Sóc Sơn, công suất 5.500 tấn rác/ngày đêm, đi vào hoạt động từ quý II/2022.

Dự kiến hai nhà máy sẽ cơ bản xử lý toàn bộ lượng rác thải sinh hoạt ở thành phố. Hiện trung bình mỗi ngày thành phố phát sinh khoảng 7.500 tấn rác (Thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội).

Gỡ vướng cho điện rác - Bài 1: Khoảng cách giữa kỳ vọng và thực tế- Ảnh 7.

Tuy nhiên trái với những kỳ vọng, thực tế phần lớn các dự án điện rác vẫn gặp tình trạng đình trệ hoặc rút lui.

Chia sẻ với Người Đưa Tin, ông Trịnh Nhật Cường – Nguyên Phó Tổng Giám đốc Nhà máy điện rác Sóc Sơn cho biết nhiều dự án hiện nay bị trì hoãn vì thiếu sự đồng bộ giữa quy hoạch cấp tỉnh và quy hoạch cấp vùng/quốc gia.

Khi nhìn tới Tp.Hồ Chí Minh, dù là đô thị lớn nhất cả nước, đến nay thành phố vẫn chưa có nhà máy điện rác nào đi vào hoạt động thực tế.

Sau nhiều năm vướng mắc thủ tục, đến tháng 7/2024, dự án Nhà máy đốt rác phát điện Tâm Sinh Nghĩa tại xã Thái Mỹ mới chính thức khởi công. Nhà máy có công suất xử lý 2.000–2.600 tấn rác/ngày, công suất phát điện 60 MW, tổng mức đầu tư giai đoạn I là 6.400 tỷ đồng; dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2025.

Gỡ vướng cho điện rác - Bài 1: Khoảng cách giữa kỳ vọng và thực tế- Ảnh 8.

Ngoài dự án trên, Tp.HCM hiện có một số dự án tương tự đang khởi động hoặc chuẩn bị chuyển đổi công nghệ sang đốt rác phát điện như: Công ty CP Vietstar khởi công ngày 5/3/2025, xử lý 2.000 tấn/ngày, tổng mức đầu tư 3.500 tỷ đồng, công suất phát điện kỳ vọng khoảng 40 MW giai đoạn I. Các dự án như của CITENCO (Công ty Môi trường Đô thị TP) hay Tasco vẫn ở mức đề xuất hoặc chờ triển khai.

Phía EVNHCMC cũng cho biết Tp.HCM cũng đang kêu gọi đầu tư theo hình thức PPP để nâng tổng công suất xử lý rác phát điện trong tương lai, với mục tiêu đạt ~340 MW đến năm 2030, trong khi phân bổ theo Quy hoạch điện VIII hiện tại chỉ là 124 MW.

Thành phố đề xuất điều chỉnh lên ít nhất 249 MW, tối ưu là 340 MW để phù hợp tiến độ triển khai dự án. Tính đến thời điểm hiện tại, tổng công suất các dự án đang triển khai đã đạt khoảng 240 MW.

Ông Trịnh Nhật Cường chỉ ra, không chỉ Tp.HCM, hàng loạt những dự án điện rác tại các tỉnh thành khác cũng đang loay hoay với những vướng mắc từ khâu xin cấp phép đến vận hành.

Ông Trịnh Nhật Cường - Nguyên Phó Tổng Giám đốc Nhà máy điện rác Sóc Sơn

Những câu chuyện này cho thấy một thực tế đáng lo ngại: dù công nghệ đã sẵn sàng và nhu cầu xử lý rác là rất cấp thiết, nhưng các dự án điện rác vẫn vấp phải rào cản lớn từ thủ tục hành chính, quy hoạch và chính sách giá, khiến tiềm năng chuyển đổi rác thành năng lượng vẫn chưa thể phát huy trọn vẹn.

(Còn tiếp)