Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên phát biểu tại lễ mít tinh - Ảnh: VGP
Ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số, Bộ Y tế cho biết thông tin này tại lễ mít tinh kỷ niệm Ngày Dân số Việt Nam (26/12) và hội nghị tổng kết công tác dân số năm 2025 tổ chức ngày 17/12.
So với năm 2024, cả nước có 20/34 tỉnh, thành phố tăng tổng tỉ suất sinh, 13 địa phương giảm, riêng Khánh Hòa giữ nguyên. TPHCM có mức sinh thấp nhất cả nước (1,51 con/phụ nữ), trong khi Điện Biên cao nhất (2,91 con).
Năm 2025, cả nước có 11 tỉnh dưới 2,0 con/phụ nữ, 19 tỉnh trên 2,2 con/phụ nữ. Dù mức sinh có chuyển biến nhưng sự chênh lệch vùng miền vẫn lớn, đòi hỏi chính sách dân số linh hoạt, phù hợp đặc thù từng địa phương.
Theo báo cáo của Cục Dân số, trong 11 chỉ tiêu công tác dân số thời gian qua, có 5 chỉ tiêu chưa đạt gồm: tổng tỉ suất sinh, giảm tỉ số giới tính khi sinh, điều chỉnh mức sinh, tỉ lệ trẻ sơ sinh được sàng lọc 5 bệnh bẩm sinh (suy giáp, thiếu men G6PD, tăng sản thượng thận, khiếm thính, tim bẩm sinh) và tỉ lệ người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ ít nhất một lần/năm.
Các đại biểu dự lễ mít tinh. Ảnh: VGP
Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nhấn mạnh, công tác dân số cần đẩy mạnh truyền thông, bảo đảm thanh niên và các cơ sở khám, chữa bệnh nắm vững kiến thức về tư vấn tiền hôn nhân, sàng lọc trước sinh và sơ sinh, giúp trẻ sinh ra khỏe mạnh.
Thứ trưởng cũng chỉ ra thực trạng chênh lệch mức sinh giữa các vùng như mức sinh thấp kéo dài tại đô thị, khu công nghiệp, một số khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số vẫn ở mức cao; tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống vẫn còn.
Thứ trưởng kêu gọi mỗi người dân có hành động cụ thể, thực hiện tốt kế hoạch sinh đẻ; trong đó, các cặp vợ chồng chủ động quyết định số con, cùng các chính sách ưu đãi phù hợp, nhằm góp phần duy trì mức sinh thay thế.
Luật Dân số vừa được Quốc hội thông qua, sẽ có hiệu lực từ 1/7/2026, quy định nhiều nội dung mới như duy trì mức sinh thay thế, giảm mất cân bằng giới tính khi sinh, thích ứng với già hóa dân số và nâng cao chất lượng dân số. Luật cũng bãi bỏ quy định hạn chế số con, khuyến khích sinh đủ hai con; bỏ cụm từ "mỗi cặp vợ chồng chỉ nên có từ 1 đến 2 con". Luật quy định thực hiện chính sách duy trì mức sinh thay thế, tức là mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ sinh 2,1 con. Quyền quyết định số con, thời điểm sinh và khoảng cách sinh con thuộc về mỗi cá nhân, cặp vợ chồng.
Thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tăng cường truyền thông, vận động các cặp vợ chồng sinh đủ hai con.
Hiền Minh
