Vào đầu ngày 7/8 (giờ địa phương), Tổng thống Mỹ Donald Trump hoan nghênh việc các mức thuế quan mới đối với hàng nhập khẩu từ hàng chục quốc gia vào "xứ cờ hoa" bắt đầu có hiệu lực, mô tả động thái này là một thắng lợi quan trọng cho chính sách thương mại của Mỹ.
Tổng thống Mỹ từ lâu đã dựa vào thuế quan như một hình phạt, một công cụ đàm phán và một biện pháp để khắc phục những gì ông coi là mất cân bằng thương mại tiêu cực mà Mỹ đang gặp phải với các quốc gia khác.
"Hàng tỷ USD tiền thuế quan đang chảy vào Mỹ", ông Trump viết trên nền tảng Truth Social của mình. Trong một bài đăng riêng, ông gọi các biện pháp này là "có đi có lại", nhắm vào các quốc gia đã "lợi dụng" Mỹ trong nhiều năm.
Các mức thuế quan này, được thông qua bởi một sắc lệnh hành pháp được ký vào tuần trước, sẽ tăng thuế nhập khẩu từ 10% lên thành 15-41% đối với một loạt sản phẩm.
Các quốc gia bị ảnh hưởng bao gồm các đối tác thương mại lớn của Washington như Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ và các nước khác.
Các biện pháp này cũng bao gồm mức thuế tiềm năng lên tới 200% đối với dược phẩm nhập khẩu và mức 100% đối với chip máy tính. Hầu hết hàng nhập khẩu đồng, thép và nhôm của Mỹ hiện đang phải chịu mức thuế 50%.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố các mức thuế quan mới bắt đầu có hiệu lực từ ngày 7/8/2025. Ảnh: Financial Express
Tuy nhiên, sự bất định đáng kể vẫn tiếp diễn, khi vẫn chưa có thỏa thuận nào đạt được về thuế quan đối với các sản phẩm từ Trung Quốc. Ấn Độ cũng phải đối mặt với mức thuế tiềm năng 50%, khi Mỹ gây sức ép buộc quốc gia Nam Á này ngừng mua dầu từ Nga.
Dữ liệu gần đây cho thấy sự bất ổn hiện đang làm lu mờ triển vọng của các nhà xuất khẩu toàn cầu, khi cơn sốt tìm cách né tránh thuế quan trong thời gian tạm dừng đàm phán đang giảm dần. Các công ty đang báo cáo chi phí hoặc tổn thất tăng thêm hàng tỷ USD do việc tăng thuế nhập khẩu này.
Bất chấp áp lực kinh tế, thị trường tài chính toàn cầu đã đón nhận các điều chỉnh thuế quan bắt đầu hiệu lực vào 0h ngày 7/8 (giờ địa phương) một cách bình tĩnh, với việc cổ phiếu châu Á và thị trường tương lai Mỹ phần lớn đều tăng.
Các mức thuế quan được công bố vào ngày 1/8 áp dụng cho 66 đối tác thương mại của Mỹ. Chúng là phiên bản sửa đổi của các mức thuế quan "có đi có lại" được ông Trump công bố lần đầu tiên vào ngày 2/4.
Tổng thống Mỹ đã "bỏ qua" Quốc hội, cơ quan có thẩm quyền về thuế, bằng cách viện dẫn một đạo luật năm 1977 để tuyên bố thâm hụt thương mại là tình trạng khẩn cấp quốc gia. Điều này đang bị thách thức tại tòa án, nhưng các mức thuế quan sửa đổi vẫn có hiệu lực.
Để duy trì quyền tiếp cận thị trường khổng lồ của Mỹ, các đối tác thương mại lớn của Washington đã chạy đua để đạt được các thỏa thuận. Vương quốc Anh đã đồng ý mức thuế 10%, trong khi EU, Hàn Quốc và Nhật Bản chấp nhận mức thuế 15% của Mỹ.
Canada, đối tác thân cận nhất của Mỹ, bị áp mức thuế 35%, tăng từ mức 25%. Trong khi đó, nước láng giềng Mexico được gia hạn thêm 90 ngày để đàm phán hạ thuế quan xuống từ mức 30%.
Theo tổ chức nghiên cứu phi đảng phái Yale Budget Lab, người tiêu dùng Mỹ sẽ phải đối mặt với mức thuế suất thực tế trung bình là 17,3% – mức cao nhất kể từ năm 1935, trong thời kỳ Đại suy thoái.
Tổ chức nghiên cứu này cho biết, mức thiệt hại thu nhập trung bình của mỗi hộ gia đình trong năm nay sẽ là 2.400 USD. Hàng dệt may sẽ bị ảnh hưởng nặng nề bởi thuế quan, với người tiêu dùng dự kiến sẽ phải đối mặt với chi phí giày dép tăng 40% và giá quần áo tăng 38%.
Trong khi đó, tổ chức phi đảng phái Tax Foundation cho rằng thuế quan của ông Trump có thể giúp tăng 2,1 nghìn tỷ USD doanh thu trong 10 năm tới, nhưng sẽ làm giảm tổng doanh thu 1,6 nghìn tỷ USD và làm giảm 0,8% GDP.
Bất chấp những gì các nhà phân tích nói, chính quyền vẫn lạc quan về thuế quan, với việc Tổng thống Trump tuyên bố: "Chúng tôi có một đất nước vĩ đại mà chúng tôi rất tự hào và đất nước này sẽ rất giàu có".
Minh Đức (Theo The Independent, UPI)
