Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình tiếp TS. Marcin Czepelak, Tổng Thư ký Tòa Trọng tài thường trực (PCA) - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng
Bày tỏ vui mừng chào đón TS. Marcin Czepelak, Tổng Thư ký PCA trở lại thăm Việt Nam trong bối cảnh Việt Nam đang phấn đấu đưa trung tâm tài chính quốc tế vào hoạt động ngay trong tháng 11/2025, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình chúc mừng những thành công gần đây của PCA khi chỉ trong hai năm 2023-2024 đã thụ lý và giải quyết được gần 500 vụ việc, là con số cao kỷ lục trong lịch sử hơn 125 năm của PCA. Điều đó không chỉ có ý nghĩa về mặt kinh tế mà thể hiện vai trò, uy tín của PCA trong thực thi công lý ngày càng được khẳng định và nâng cao.
Đồng thời Phó Thủ tướng Thường trực chúc mừng PCA đã đặt cơ quan đại diện tại Việt Nam và cơ quan đại diện này ngày càng khẳng định được vị thế ở Việt Nam và châu Á; cho rằng việc PCA dự định đưa nhiều vụ việc về Việt Nam xét xử càng thể hiện được vị thế, uy tín của PCA và cũng khẳng định được những đóng góp của Việt Nam đối với PCA, đồng thời là cơ hội để các trọng tài viên, các nhà thực thi pháp luật Việt Nam có trải nghiệm, thêm kinh nghiệm tham gia giải quyết tranh chấp.
Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình khẳng định, Chính phủ Việt Nam luôn hỗ trợ cho các hoạt động thực thi công lý; chính sách visa của Việt Nam rất thoáng, các chuyên gia có trình độ cao, uy tín hầu như đều được miễn visa, những nhân sự làm việc trong Trung tâm Tài chính quốc tế (IFC) cũng được miễn visa… Những khó khăn về dịch vụ, khách sạn, địa điểm, thanh toán không phải là vấn đề lớn, Việt Nam hoàn toàn có thể giải quyết được.
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ mong PCA hỗ trợ giới thiệu nhân sự tham gia trong Trung tâm và Ban Thư ký của Trung tâm Trọng tài; nâng cao năng lực của trọng tài viên; hỗ trợ về công tác điều hành, tổ chức hoạt động của trung tâm trọng tài - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng
Theo Phó Thủ tướng Thường trực, Quốc hội Việt Nam đã ban hành nghị quyết về trung tâm tài chính quốc tế và Chính phủ Việt Nam đang xây dựng hạ tầng pháp lý cho trung tâm này, quyết tâm xong trong tháng 11/2025. Liên quan đến Trung tâm Trọng tài Quốc tế tại IFC, Chính phủ đã giao Bộ Tư pháp xây dựng nghị định, dự kiến tuần sau sẽ ban hành. Trung tâm Trọng tài Quốc tế này sẽ tuân theo chuẩn mực quốc tế, trong tình huống có rủi ro, tranh chấp, quyền lợi của nhà đầu tư được đảm bảo theo thông lệ quốc tế.
Về mặt cơ chế, sẽ có 3 cơ chế: Hòa giải (trong khuôn khổ của trọng tài và của tòa án); giải quyết tranh chấp bằng trọng tài (được thực hiện bởi Trung tâm Trọng tài Quốc tế) và xét xử của tòa án chuyên biệt. Tùy các bên tranh chấp lựa chọn cơ chế giải quyết nào thì sẽ thực thi theo cơ chế đó. Về mặt pháp luật, cho phép sử dụng Common law (Thông luật của Anh) trong giải quyết các tranh chấp của tòa án chuyên biệt.
Về mặt nhân sự, cho phép các thẩm phán, trọng tài viên là người nước ngoài tham gia giải quyết các tranh chấp này. Phán quyết của trung tâm trọng tài, cũng như tòa án chuyên biệt có hiệu lực thực thi ngay trong hoạt động của IFC.
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình mong PCA hỗ trợ giới thiệu nhân sự tham gia trong Trung tâm và Ban Thư ký của Trung tâm trọng tài; nâng cao năng lực của trọng tài viên (đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, kinh nghiệm giải quyết tranh chấp trong khuôn khổ IFC), phối hợp với Bộ Tư pháp để hoàn thiện dự thảo nghị định quy định về trung tâm trọng tài quốc tế thuộc trung tâm tài chính quốc tế đáp ứng các chuẩn mực quốc tế tiên tiến nhất hiện nay về giải quyết tranh chấp nhằm mang lại sự an tâm và tin cậy tuyệt đối cho nhà đầu tư.
Đồng thời mong muốn PCA chia sẻ danh sách các trọng tài viên có uy tín quốc tế để ban điều hành IFC lựa chọn nhân sự; hỗ trợ về công tác điều hành, tổ chức hoạt động của trung tâm trọng tài.
Tổng Thư ký PCA Marcin Czepelak khẳng định PCA sẵn sàng hợp tác với Việt Nam trong khuôn khổ hoạt động của trung tâm tài chính quốc tế - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng
Thông tin tóm tắt về tình hình hợp tác của PCA với Bộ Ngoại giao và Bộ Tư pháp Việt Nam, TS. Marcin Czepelak cho biết, Văn phòng PCA ở Việt Nam đang được mở rộng, thúc đẩy hoạt động về xây dựng năng lực. Hiện PCA đang phối hợp với Bộ Ngoại giao Việt Nam sắp xếp các vấn đề kỹ thuật liên quan để trong tương lai các dự án của Văn phòng PCA tại Việt Nam sẽ được nâng tầm.
Ông Marcin Czepelak cũng cho hay, PCA sẽ đưa thêm nhiều vụ việc về Việt Nam để tổ chức các phiên tòa, vì Việt Nam giữ vai trò trung lập và có các chuyến bay kết nối; chia sẻ hy vọng tới đây sẽ có 6-7 vụ việc từ bên ngoài được đưa về xử tại Việt Nam thành công.
Giải thích về quy trình xét xử vụ việc tranh chấp, TS. Marcin Czepelak cho rằng, phải chứng minh được có khả năng tổ chức các phiên tòa ở Hà Nội thì mới đưa được nhiều vụ về Việt Nam hơn. Trong quá trình này, PCA không hoạt động độc lập mà phải hợp tác với nhiều tổ chức khác, đặc biệt là Bộ Ngoại giao, các ngân hàng, khách sạn. Quá trình thực hiện sẽ có những khó khăn phát sinh, nhưng chỉ cần có con người tốt và kiên định sẽ vượt qua và nếu có khó khăn sẽ cần sự phối hợp với Bộ Ngoại giao và các cơ quan chức năng của Việt Nam để từng bước tháo gỡ.
Tổng Thư ký PCA khẳng định: PCA hiện đang hợp tác rất tốt với Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp Việt Nam trong nhiều vấn đề và sẵn sàng hợp tác với Việt Nam trong khuôn khổ hoạt động của trung tâm tài chính quốc tế.
Nguyễn Hoàng
