Nhằm xoa dịu những lo ngại xung quanh cam kết của Mỹ đối với liên minh quân sự xuyên Đại Tây Dương, Tướng Alexus Grynkewich, Tư lệnh tối cao lực lượng đồng minh NATO tại châu Âu (SACEUR), cho biết ông "tin tưởng tuyệt đối vào năng lực" của các thành viên ở châu Âu và cả Canada.
"Hôm nay, chúng ta sẵn sàng ứng phó với bất kỳ cuộc khủng hoảng hoặc tình huống bất ngờ nào", Tướng Grynkewich tuyên bố khi ông phát biểu tại trụ sở Bộ Chỉ huy Tác chiến Đồng minh (SHAPE) ở Mons, miền Nam nước Bỉ hôm 4/12.
Tuyên bố trên được vị Tướng Không quân Mỹ đưa ra trong bối cảnh châu Âu đang lo ngại về kế hoạch rút bớt quân khỏi "cựu lục địa" theo chiến lược quốc phòng mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Bản rà soát lại thế trận sắp công bố được dự đoán sẽ chứng kiến Mỹ chuyển một phần đáng kể lực lượng của mình từ châu Âu sang khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Sự thay đổi đó đã bắt đầu, với việc Mỹ rút 800 quân khỏi Romania vào tháng trước mà không có lực lượng thay thế.
Tư lệnh tối cao lực lượng đồng minh NATO tại châu Âu (SACEUR), Tướng Alexus Grynkewich. Ảnh: NATOAWACS
Lo ngại của châu Âu về khả năng Mỹ tiếp tục cắt giảm quân số cũng phản ánh một cuộc tranh luận rộng hơn về cam kết của nước này đối với NATO dưới thời Tổng thống Trump, mặc dù Washington đã nhiều lần khẳng định rằng cam kết của họ đối với liên minh vẫn "rõ ràng" và sự hiện diện của họ tại châu Âu vẫn ở mức đáng kể.
Hiện Mỹ còn khoảng 85.000 quân tại châu Âu – con số vẫn lớn hơn rất nhiều so với nhiều năm trước và trước năm 2022 khi xung đột Nga-Ukraine bắt đầu bùng phát.
"Ngay cả sau khi điều chỉnh, sự hiện diện quân sự Mỹ ở đây vẫn lớn hơn bất kỳ giai đoạn nào trong nhiều năm qua", một quan chức NATO nói với AFP tháng trước.
Trong các phát biểu hôm 4/12, Tướng Grynkewich tiếp tục trấn an đồng minh. Ông nhấn mạnh NATO hôm nay mạnh hơn ngày hôm qua khi các thành viên ở châu Âu đang tăng chi quốc phòng mạnh mẽ, hướng tới mục tiêu 5% GDP vào năm 2035 mà ông Trump hoan nghênh.
"Ngày mai chúng ta sẽ sẵn sàng hơn hôm nay, và ngày kia sẽ còn sẵn sàng hơn nữa", ông nói, ám chỉ đến việc ứng phó với bối cảnh an ninh thay đổi và bất kỳ đợt rút quân nào.
Tướng Grynkewich khẳng định rằng bất kỳ căng thẳng chính trị nào liên quan đến các cuộc đàm phán hòa bình Ukraine, hay đơn cử việc Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio bỏ qua hội nghị ngoại trưởng NATO, cũng đều "không ảnh hưởng gì… đến khả năng hoàn thành nhiệm vụ của NATO".
Tháng trước, Đại sứ Mỹ tại NATO Matthew Whitaker đã khiến châu Âu giật mình khi tuyên bố ông "rất mong chờ ngày nước Đức nói rằng: Chúng tôi đã sẵn sàng đảm nhận vị trí Tư lệnh tối cao lực lượng đồng minh NATO tại châu Âu (SACEUR)".
Đây là một cách nữa mà Washington thúc giục các đồng minh châu Âu phải tự gánh vác nhiều hơn, đồng thời bóng gió rằng Mỹ có thể giảm dần vai trò dẫn dắt.
Thực tế đầu năm nay, chính quyền Trump từng cân nhắc không đề cử một tướng Mỹ vào ghế SACEUR – điều chưa từng có tiền lệ, bởi từ trước đến nay vị trí này luôn thuộc về một sĩ quan Mỹ, người chỉ huy toàn bộ lực lượng đồng minh ở châu Âu và chịu trách nhiệm về kho vũ khí hạt nhân Mỹ trên lục địa.
Khi được hỏi về chuyện này, Tướng Grynkewich chỉ đáp ngắn gọn và khéo léo: "Trong NATO, các nước luôn luân phiên điều chỉnh các vị trí lãnh đạo – chuyện đó rất bình thường và sẽ còn tiếp diễn trong vài tháng, vài năm tới. Còn ai sẽ ngồi ghế SACEUR thì tôi để các chính trị gia quyết định".
Minh Đức (Theo Politico, Defense Post)
