Sáng 27/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại hội trường dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí.
Bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm
Tham gia góp ý kiến về xử lý thông tin phát hiện lãng phí, ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng (đoàn Tp.Hồ Chí Minh) cho biết, dự thảo luật quy định trách nhiệm của người đứng đầu khi nhận được thông tin lãng phí nhưng chưa có thời hạn bắt buộc để xử lý.
Để bảo đảm trách nhiệm giải trình và ngăn chặn tình trạng trì hoãn, né tránh, đại biểu đề nghị ban soạn thảo xem xét bổ sung nguyên tắc "phải xử lý thông tin phát hiện lãng phí trong thời hạn cụ thể và công khai kết quả xử lý".
Theo đại biểu, khi không có mốc thời gian bắt buộc, tính cưỡng chế của luật giảm mạnh, làm suy giảm niềm tin của nhân dân vào nỗ lực phòng chống lãng phí.
Về nội dung, hình thức công khai tiết kiệm chống lãng phí. Theo ông, dự thảo luật quy định công khai các nội dung về tiết kiệm chống lãng phí nhưng chưa yêu cầu công khai dự toán, thực chi, mức tiết kiệm theo từng lĩnh vực và theo từng cơ quan.
ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng (Ảnh: Media Quốc hội).
Theo ông, thực tế, nhiều báo cáo hiện nay chỉ nêu tiết kiệm được bao nhiêu trong khi không nêu rõ nguồn gốc tiết kiệm, lĩnh vực tiết kiệm, phần tiết kiệm chủ động hay bị động.
Do đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo xem xét làm rõ cơ chế công khai địa chỉ của sự lãng phí và bổ sung yêu cầu công khai dự toán, thực chi, phần tiết kiệm, phần vượt định mức, trách nhiệm tổ chức cá nhân có liên quan.
"Vì chỉ khi công khai đầy đủ, minh bạch, có đối tượng, có số liệu cụ thể thì mới tạo áp lực cải thiện chất lượng điều hành và tăng cường giám sát của nhân dân và cơ quan dân cử", ông Hùng nêu.
Về trách nhiệm của người đứng đầu, ông Hùng cho biết dự thảo luật quy định khá đầy đủ song chưa nêu rõ về hình thức xử lý khi người đứng đầu cố tình phê duyệt các dự án, nhiệm vụ vượt định mức, vượt tiêu chuẩn, vượt chế độ để hợp thức hóa lãng phí.
"Đây là khe hở lớn nhất hiện nay vì nhiều sai phạm lãng phí được ngụy trang dưới quyết định hành chính đúng quy trình. Do đó, tôi đề nghị Ban soạn thảo xem xét bổ sung nguyên tắc: mọi phê duyệt trái định mức, tiêu chuẩn, chế độ gây lãng phí đều phải xem xét trách nhiệm của người đứng đầu theo mức tăng nặng", ông Hùng nói.
Về miễn, giảm trách nhiệm pháp lý, ông Hùng bày tỏ đồng tình với việc bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm nhưng đề nghị chỉ miễn trách nhiệm khi: Sáng kiến phải xuất phát từ lợi ích chung; có đánh giá rủi ro trước bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền; quá trình tổ chức thực hiện được công khai và minh bạch.
"Như vậy, vừa bảo vệ cán bộ đổi mới sáng tạo, vừa bảo đảm an toàn thể chế, không tạo kẽ hở để hợp thức hóa lãng phí", ông Hùng nói.
Cấm người đấu tranh chống lãng phí cung cấp thông tin sai sự thật
Nêu ý kiến về việc cung cấp, xử lý thông tin phát hiện lãng phí, bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí, ĐBQH Tô Văn Tám (đoàn Quảng Ngãi) cho rằng dự thảo luật đã quy định các hành vi nghiêm cấm trong xử lý thông tin phát hiện lãng phí, bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí. Song chưa có quy định cấm hành vi của người đấu tranh chống lãng phí.
ĐBQH Tô Văn Tám (Ảnh: Media Quốc hội).
Do vậy, theo ông nên nghiên cứu, bổ sung thêm quy định là cấm hành vi của người đấu tranh chống lãng phí theo hướng cấm cung cấp thông tin lãng phí sai sự thật, bịa đặt các thông tin về lãng phí, thậm chí thổi phồng cái thông tin về lãng phí, hành vi xúi giục, kích động, ép buộc người khác cung cấp thông tin chống lãng phí.
Về cung cấp, xử lý thông tin phát hiện lãng phí, bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí, ĐBQH Tô Thị Bích Châu (đoàn Tp.Hồ Chí Minh) đề nghị dự thảo nên bổ sung quy định về cơ quan đầu mối tiếp nhận, xử lý thông tin và cơ chế ẩn danh, trách nhiệm của cơ quan Nhà nước trong việc phản hồi kết quả xử lý thông tin.
Ngoài ra, cần làm rõ khái niệm người đấu tranh chống lãng phí để đảm bảo thống nhất trong áp dụng.
"Tuy nhiên, cũng phải ghi rõ quy định để tránh việc đấu tranh hoặc phản ánh không đúng, gây rối làm mất đoàn kết trong nội bộ", bà Châu nói.
ĐBQH Tô Thị Bích Châu (Ảnh: Media Quốc hội).
Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị bổ sung yêu cầu báo cáo về kết quả thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí hàng năm, quy định trách nhiệm người đứng đầu nếu chương trình không đạt mục tiêu.
Ngoài ra, cần liên kết những nội dung chương trình, kế hoạch tài chính ngân sách và kế hoạch đầu tư công trung hạn để tránh tách rời về mục tiêu và nguồn lực.
Về công khai tiết kiệm, chống lãng phí, đại biểu cho rằng còn quá chung chung. Bà Châu đề nghị cần quy định về thời hạn và hình thức công khai bắt buộc trên các cổng thông tin điện tử của cơ quan Nhà nước, gắn với trách nhiệm của người đứng đầu.
Cũng theo bà Châu việc công khai cần chuẩn hóa về biểu mẫu, định kỳ và phải tiếp cận đối với người dân, đảm bảo việc giám sát của xã hội, hạn chế tình trạng công khai chỉ mang tính hình thức.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng (Ảnh: Media Quốc hội).
Đối với bổ sung, chỉnh lý các quy định về quyền và trách nhiệm của người đấu tranh chống lãng phí, xử lý thông tin đấu tranh chống lãng phí đảm bảo đầy đủ, rõ ràng theo Quy định 231 của Bộ Chính trị về bảo vệ người đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và đồng bộ, thống nhất với các quy định của pháp luật về tố cáo, phòng, chống tham nhũng, tiếp công dân, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết sẽ tiếp tục nghiên cứu để bổ sung thêm các trường hợp phản ánh không đúng, quy chụp, cố tình bịa đặt, vu khống vào dự thảo luật.
