Giữ lại quy định về quyền chất vấn của đại biểu HĐND với Chánh án TAND và Viện trưởng VKSND
Qua lấy ý kiến nhân dân, các cơ quan có liên quan, đại biểu Quốc hội về Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 đã ghi nhận nhiều ý kiến đề nghị giữ lại quy định về quyền chất vấn của đại biểu HĐND.
Chiều 13/6, Quốc hội nghe Báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến nhân dân, ý kiến thảo luận tại tổ và hội trường (lần thứ nhất) của các vị đại biểu Quốc hội và chỉnh lý dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013. Sau đó, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường về nội dung này.
Nêu ý kiến thảo luận, đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Đồng (Đoàn Quảng Trị) đề nghị giữ quy định đại biểu Hội đồng nhân dân có quyền chất vấn Chánh án, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân cấp tỉnh; vì đây là công cụ kiểm soát quyền lực hiệu quả, không nên thu hẹp.
Đồng thời Đại biểu cho rằng, cần quy định cụ thể thời hạn và trình tự kiện toàn bộ máy sau khi Hiến pháp sửa đổi có hiệu lực, tránh tình trạng lúng túng trong triển khai.
Đại biểu Dương Khắc Mai bày tỏ tán thành việc Nghị quyết có hiệu lực ngay sau khi được Quốc hội biểu quyết thông qua
Đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn Đắk Nông) bày tỏ sự đánh giá cao tinh thần cầu thị của Ủy ban khi tiếp thu các ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội, đặc biệt là việc tiếp tục giữ nguyên thẩm quyền chất vấn của đại biểu Hội đồng nhân dân đối với Chánh án Tòa án nhân dân và Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tại địa phương theo quy định tại khoản 2, Điều 115 của Hiến pháp hiện hành.
Đại biểu HĐND 2 cấp được hưởng 2 mức hoạt động phíĐại biểu nhấn mạnh, đây là hình thức giám sát hiệu quả, giúp truyền tải kịp thời và trực tiếp ý kiến của cử tri đến người được chất vấn, nhất là trong bối cảnh chúng ta đang tổ chức lại mô hình chính quyền địa phương theo hướng tinh gọn, hiệu quả.
Đại biểu Dương Khắc Mai cũng bày tỏ tán thành việc Nghị quyết có hiệu lực ngay sau khi được Quốc hội biểu quyết thông qua, để tạo cơ sở pháp lý kịp thời cho việc triển khai các nhiệm vụ quan trọng đang đặt ra trong tiến trình sắp xếp tổ chức bộ máy. Trong đó, trọng tâm là tổ chức mô hình chính quyền địa phương hai cấp, bỏ cấp trung gian, hướng tới xây dựng nền hành chính gần dân, sát dân, phục vụ người dân ngày một tốt hơn.
"Việc Nghị quyết sớm có hiệu lực sẽ giúp tháo gỡ nhanh chóng những khó khăn, vướng mắc, tránh tình trạng đình trệ, bảo đảm sự đồng bộ giữa chủ trương của Đảng và pháp luật của Nhà nước; đồng thời tạo động lực mới cho toàn xã hội, từ người dân đến doanh nghiệp, tích cực tham gia vào công cuộc xây dựng đất nước hùng cường", ông Dương Khắc Mai nhấn mạnh.
Đại biểu Trần Văn Tiến (Đoàn Vĩnh Phúc) cũng quan tâm đến quyền chất vấn của đại biểu HĐND. Đại biểu cho biết bởi Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân không tổ chức ở cấp xã mà tổ chức theo khu vực nên đại biểu HĐND cấp xã không thể chất vấn với Chánh án Tòa án nhân dân, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân khu vực được. Nếu có thì tổ chức như thế nào?
Đối với cấp tỉnh, thì cần giữ nguyên thẩm quyền chất vấn của đại biểu HĐND cấp tỉnh với Chánh án Tòa án nhân dân, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh.
Về hiệu lực thi hành và điều khoản chuyển tiếp, đại biểu đề nghị làm rõ thêm đối với một số nghị quyết về cơ chế chính sách đặc thù, đặc biệt về tổ chức chính quyền đô thị đối với một số đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được ban hành trước ngày nghị quyết này có hiệu lực thì cần được quy định cụ thể để triển khai thực hiện.
Đề xuất tổ chức chính trị - xã hội được trình Quốc hội dự án luật thông qua MTTQ
Đại biểu Mai Văn Hải (Đoàn Thanh Hóa) cho biết, việc sửa đổi Hiến pháp lần này có ý nghĩa hết sức quan trọng, mang tính lịch sử, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, góp phần mở rộng không gian phát triển của các địa phương, sắp xếp tinh gọn bộ máy hoạt động hiệu lực hiệu quả.
Việc sửa đổi này cũng giúp đưa chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể gần dân hơn, giải quyết tốt các công việc của người dân và doanh nghiệp.
Theo đại biểu, điều 34, khoản 1 dự thảo có quy định cơ quan Trung ương của các tổ chức chính trị - xã hội có quyền trình các dự án luật trước Quốc hội, trình dự án pháp lệnh trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Đại biểu cho biết không cần xem xét lại quy định này để đảm bảo phù hợp với các quy định tại khoản 3, Điều 9 các tổ chức chính trị - xã hội tổ chức và hoạt động thống nhất trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Hơn nữa, các đoàn thể gồm Công đoàn, Đoàn Thanh niên, Phụ nữ, Nông dân, Cựu Chiến binh là các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Theo đại biểu, để có sự thống nhất và phù hợp hơn với việc sắp xếp tổ chức bộ máy của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể thì nên quy định các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc này thực hiện quyền trình dự án luật trước Quốc hội, pháp lệnh trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua một đầu mối là cơ quan Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Còn các tổ chức thành viên khác nên quy định trình các dự án luật, pháp lệnh thông qua Chính phủ để trình Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội.
Về các đơn vị hành chính 2 cấp, đại biểu nêu rõ đây là nội dung được nhiều đại biểu, cử tri và nhân dân quan tâm. Việc quy định đơn vị hành chính dưới tỉnh để tạo cơ sở cho việc sau này trong quá trình phát triển nếu yêu cầu hình thành các đơn vị hành chính mới.
Tuy nhiên, đại biểu đề nghị cân nhắc kỹ lưỡng quy định này để tránh nhiều cách hiểu khác nhau về đơn vị hành chính dưới tỉnh. Đề nghị nên quy định đơn vị hành chính gồm 2 cấp là tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương và các xã/phường/đặc khu.
Phương Liên
