Quang cảnh Tọa đàm. Ảnh: VGP/BP
Phát biểu khai mạc Tọa đàm, Tổng Biên tập Tạp chí Dân chủ và Pháp luật Trương Thế Côn cho hay, trợ giúp pháp lý (TGPL) là một chính sách nhân văn, tiền bộ của Đảng và Nhà nước ta, thể hiện bản chất tốt đẹp của chế độ xã hội chủ nghĩa, nhằm bảo đảm quyền con người, quyền công dân, giúp người nghèo, người yếu thế, người có hoàn cảnh đặc biệt được tiếp cận công lý và bình đẳng trước pháp luật.
Từ khi Luật TGPL năm 2017 được ban hành và đi vào cuộc sống, cùng với hệ thống văn bản hướng dẫn thi hành, công tác TGPL đã có bước phát triển mạnh mẽ cả về quy mô, chất lượng và hiệu quả.
Đến nay, mạng lưới tổ chức TGPL đã được hình thành ở tất cả các tỉnh, thành phố, hằng năm thực hiện hàng chục nghìn vụ việc, góp phân bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, đông thời nâng cao niêm tin của nhân dân vào pháp luật và công lý.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, thực tiễn triển khai hoạt động TGPL vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Một số quy định pháp luật chưa theo kịp yêu cầu đổi mới; nguồn lực cho hoạt động TGPL còn hạn chế; sự phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức còn chưa đồng bộ và việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong lĩnh vực này còn chậm.
Hội thảo nhằm nhận diện, đánh giá toàn diện các vấn đề về TGPL, trong đó tập trung chính vào các vấn đề trọng tâm như: Chính sách, quan điểm của Đảng, Nhà nước về TGPL, đổi mới công tác TGPL để đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới; những yêu cầu hoàn thiện hệ thống pháp luật để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động TGPL trong bối cảnh mới; những điểm nghẽn, khó khăn, vướng mắc trong các quy định pháp luật và việc thực hiện pháp luật về TGPL, từ đó đề xuất, kiến nghị các giải pháp hoàn thiện…
Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý Vũ Thị Hường cho biết, tính đến ngày 31/12/2024, cả nước có 63 Trung tâm TGPL Nhà nước và 97 chi nhánh trực thuộc Trung tâm; sau sáp nhập có 53 Trung tâm TGPL nhà nước và 83 chi nhánh; số lượng người thực hiện TGPL khoảng 1.440 người, trong đó, trên 710 trợ giúp viên pháp lý, trên 700 luật sư và 22 cộng tác viên ký hợp đồng với Trung tâm; trên 460 luật sư, tư vấn viên của các tổ chức đăng ký tham gia.
Số lượng và chất lượng vụ việc TGPL được kiểm soát chặt chẽ, từng bước bảo đảm sự hài lòng của người dân đối với chất lượng dịch vụ pháp lý do các tổ chức trợ giúp pháp lý thực hiện; góp phần giúp người nghèo, người có công với cách mạng và các nhóm người "dễ bị tổn thương" tiếp cận công lý, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
Giai đoạn 2018-2024, có hơn 234.569 vụ việc TGPL đã được thực hiện, trong đó có trên 139.200 vụ việc tham gia tố tụng, chiếm 59,4%; trên 93.260 vụ việc tư vấn pháp luật; trên 2.070 vụ việc đại diện ngoài tố tụng.
Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý Vũ Thị Hường phát biểu tại Tọa đàm. Ảnh: VGP/TL
Phó Cục trưởng Vũ Thị Hường nhấn mạnh, Luật TGPL 2017 đã được triển khai thực hiện đồng bộ, nghiêm túc trên phạm vi cả nước và đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Hệ thống VBQPPL ngày càng hoàn thiện, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho công tác TGPL ngày càng thực chất, tập trung vào thực hiện vụ việc, nhất là vụ việc tham gia tố tụng.
Tổ chức thực hiện TGPL và đội ngũ người thực hiện TGPL được kiện toàn, nâng cao chất lượng. Người thực hiện TGPL, nhất là trợ giúp viên pháp lý, luật sư và cộng tác viên TGPL không ngừng được bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ.
Bên cạnh đó, mối liên kết chặt chẽ giữa các cơ quan, tổ chức có liên quan, trong đó có cơ quan tiến hành tố tụng, đã tạo điều kiện thuận lợi, đảm bảo cho hoạt động TGPL được thực hiện một cách tốt nhất…
Tại Tọa đàm, các đại biểu đề xuất cần phát triển mạng lưới cộng tác viên TGPL, tăng cường ứng dụng công nghệ để kết nối, chia sẻ chuyên môn giữa các địa phương và xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu dùng chung; tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện chính sách về đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu, đặc biệt là về kỹ năng hành nghề, ứng dụng công nghệ, kỹ năng truyền thông và hội nhập quốc tế.
Đồng thời, cần có cơ chế đãi ngộ, khen thưởng và bảo vệ người thực hiện TGPL cũng như phương thức đánh giá hiệu quả công việc phù hợp với đặc thù nghề nghiệp; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất cho hoạt động TGPL…
Bích Phương
