Siết chặt trận địa chống hàng giả trên “chợ số”
Tối 8/12 tại Hà Nội, Đoàn kiểm tra của Phòng Nghiệp vụ Quản lý thị trường (thuộc Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước) phối hợp cùng Phòng An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao PA05, Công an TP Hà Nội đã kiểm tra đột xuất một cửa hàng kinh doanh quần áo thể thao trên phố Hoàng Công Chất, phường Phú Diễn.
Khám xét thực tế, lực lượng chức năng phát hiện 5.200 bộ quần áo gắn nhãn Nike, 1.200 bộ mang nhãn Adidas và 14 áo thể thao mang nhãn Puma. Đại diện cơ sở không cung cấp được hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ. Đáng chú ý, phần lớn hàng hóa được tiêu thụ thông qua các nền tảng thương mại điện tử, cho thấy mô hình hộ kinh doanh đang được một số đối tượng lợi dụng để qua mặt lực lượng chức năng, gây rủi ro lớn cho người tiêu dùng.
Mới đây, ngày 27/11, qua công tác thẩm tra, xác minh thông tin, Đội Quản lý thị trường (QLTT) số 1 (Chi cục QLTT Hà Nội) đã kiểm tra Công ty TNHH Thương mại Minh Ngọc Việt Nam. Qua làm việc, lực lượng chức năng xác định Công ty Minh Ngọc Việt Nam đang sử dụng tài khoản Facebook "MinhNgocVongBi" để đăng tải, giới thiệu và bán các sản phẩm vòng bi mang nhãn hiệu SKF.
Phối hợp với Công ty Luật TNHH T&G, đại diện chủ thể quyền đối với nhãn hiệu SKF, Đội QLTT số 1 tiến hành kiểm tra địa điểm kinh doanh thực tế và phát hiện: 62 chiếc vòng bi cỡ lớn (đường kính khoảng 46 cm, nặng 120 kg/chiếc) mang dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu SKF; 29.824 chiếc vòng bi SKF các loại đang được tiếp tục phân loại để xác định chủng loại, số lượng chi tiết. Tổng cộng 29.886 vòng bi nghi giả mạo nhãn hiệu SKF.
Hơn 7.500 sản phẩm các loại, đều có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu ZARA bị lực lượng QLTT thu giữ.
Trước đó, Đội QLTT số 1, Cục QLTT Thành phố Hà Nội đã kiểm tra, phát hiện một cơ sở kinh doanh tại phường Phú Lương (quận Hà Đông) buôn bán hàng hóa có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu thời trang nổi tiếng ZARA với số lượng lớn. Theo đó, cơ sở do ông Phan Huy Dũng làm chủ, hoạt động dưới hình thức hộ kinh doanh nhưng chưa đăng ký theo quy định của pháp luật. Qua kiểm tra thực tế, lực lượng chức năng phát hiện 7.510 sản phẩm gồm 6.068 đôi guốc, 1.203 đôi dép và 239 đôi giày, đều in và đóng gói mang nhãn hiệu “ZARA”, có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu được bảo hộ.
Bước đầu, ông Dũng khai nhận số hàng hóa trên được mua trôi nổi trong nước từ người không quen biết, không có hóa đơn chứng từ hợp pháp. Các sản phẩm được ông rao bán công khai trên mạng xã hội Facebook cá nhân mang tên “Phùng Sim”, tự chụp ảnh và đăng tải hình ảnh, giá bán để giao dịch trực tuyến.
Đội QLTT số 1 đã tạm giữ toàn bộ số hàng hóa có dấu hiệu vi phạm, phối hợp với lực lượng công an, chính quyền địa phương và chủ thể quyền sở hữu công nghiệp để tiếp tục xác minh, làm rõ hành vi vi phạm của chủ cơ sở, xử lý theo đúng quy định pháp luật.
Vụ việc là một trong những nội dung kiểm tra nằm trong kế hoạch cao điểm của Cục QLTT Hà Nội về đấu tranh phòng, chống hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ trên nền tảng thương mại điện tử.
Không chỉ ở Hà Nội, tại TP Hồ Chí Minh, lực lượng QLTT cũng tăng cường truy quét các vi phạm trên sàn thương mại điện tử và mạng xã hội. Từ năm 2024 đến nay đã có gần 400 vụ bị xử lý, với số tiền phạt hơn 8 tỷ đồng, hàng chục nghìn đơn vị sản phẩm tạm giữ, từ vàng trang sức, quần áo, mỹ phẩm đến thực phẩm, đồ điện tử…
Ngoài sàn trực tuyến, các tụ điểm truyền thống như các trung tâm thương mại, chợ, cửa hàng offline cũng không nằm ngoài "vòng giám sát". Ví dụ, tại trung tâm thương mại Saigon Square, lực lượng QLTT ghi nhận 38 vụ vi phạm, tịch thu hơn 1.200 sản phẩm hàng giả, nhái nhiều nhãn hiệu nổi tiếng; xử phạt gần 360 triệu đồng...
Cần có hệ thống giám sát liên ngành
Ông Trần Việt Hùng, Trưởng phòng Nghiệp vụ Quản lý thị trường (Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Bộ Công Thương) cho biết, việc phát hiện lượng lớn hàng nghi giả tại một cơ sở nhỏ lẻ cho thấy, tình trạng vi phạm đang diễn biến phức tạp, đặc biệt trên môi trường kinh doanh trực tuyến.
Thống kê từ nhiều địa phương xác định, thủ đoạn vi phạm thương mại điện tử ngày càng tinh vi: Bán hàng qua mạng xã hội, livestream, sử dụng tài khoản ảo, mạo danh doanh nghiệp, thay đổi địa chỉ nhanh, che giấu dấu vết giao dịch… khiến việc truy vết, xử lý gặp nhiều khó khăn.
QLTT Quảng Ninh phát hiện kho hàng hơn 47.000 sản phẩm nhập lậu, vận hành qua phần mềm Trung Quốc.
Trước thực trạng này, để bảo vệ người tiêu dùng, các chuyên gia cho rằng, cần triển khai giải pháp đồng bộ từ kiểm soát, xử phạt, minh bạch và công nghệ. Cụ thể, cần phải có hệ thống giám sát liên ngành, minh bạch thông tin người bán, đăng ký, khai báo website, ứng dụng thương mại điện tử đúng quy định và ứng dụng công nghệ để giám sát, truy vết nguồn gốc hàng hóa.
Các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội cũng phải vào cuộc, tăng cường rà soát gian hàng, nhanh chóng gỡ bỏ các gian hàng vi phạm, hợp tác cung cấp thông tin với cơ quan chức năng.
Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, hướng dẫn người tiêu dùng phát hiện hàng giả, hàng nhái; khuyến khích tố giác vi phạm; xác minh nguồn gốc, chứng từ rất quan trọng. Người mua cần nâng cao cảnh giác, cân nhắc kỹ khi mua hàng online, ưu tiên các gian hàng uy tín, có hóa đơn rõ ràng.
Chính quyền các địa phương, lực lượng quản lý thị trường, sàn thương mại điện tử và người tiêu dùng nếu cùng phối hợp cũng có thể làm giảm thiểu đáng kể tình trạng hàng giả, hàng nhái và gian lận thương mại trên môi trường số. Việc xử lý nghiêm các vi phạm mới chỉ là bước đầu; xây dựng môi trường kinh doanh thương mại điện tử minh bạch, uy tín mới là mục tiêu dài hạn, vì lợi ích của cả người tiêu dùng và doanh nghiệp.
