Đại sứ Cộng hòa Azerbaijan tại Việt Nam Shovgi Kamal Oglu Mehdizade trả lời phỏng vấn báo chí liên quan đến chuyến thăm và quan hệ hợp tác hai nước.
Chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm là chuyến thăm cấp cao nhất của Lãnh đạo Đảng và Nhà nước Việt Nam tới Azerbaijan kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức giữa hai nước. Đại sứ đánh giá thế nào về ý nghĩa chuyến thăm Azerbaijan sắp tới của Tổng Bí thư Tô Lâm đối với quan hệ hợp tác hai nước?
Chuyến thăm này rất quan trọng và mang tính lịch sử, bởi trong giai đoạn lịch sử mới của chúng ta, sau khi thiết lập quan hệ ngoại giao, đây là chuyến thăm đầu tiên của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam tới Azerbaijan. Chúng tôi dành sự quan tâm rất lớn cho chuyến thăm này, vì vậy chuyến thăm được tổ chức với cấp Nhà nước.
Ngoài ra, đã hơn 10 năm kể từ cuộc gặp gần nhất giữa các nguyên thủ quốc gia, nên lần này chúng tôi có một chương trình nghị sự rất mạnh mẽ để thảo luận và thúc đẩy hơn nữa mối quan hệ song phương. Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh chúng ta đang kỷ niệm những dịp lễ lớn, những sự kiện trọng đại. Chúng tôi kỳ vọng sau cuộc gặp hết sức quan trọng này, mối quan hệ lịch sử giữa hai nước sẽ tiếp tục được phát triển mạnh mẽ hơn nữa
Đại sứ có thể chia sẻ về những lĩnh vực hợp tác trọng tâm của Việt Nam - Azerbaijan thời gian qua, cũng như những lĩnh vực tiềm năng mà hai nước cần tận dụng khai thác trong bối cảnh chuyển đổi xanh, chuyển đổi số?
Như các bạn đã biết, chúng ta đã bắt đầu mối quan hệ hợp tác trong lĩnh vực giáo dục. Từ rất lâu trước đây, khi Chủ tịch Hồ Chí Minh tới thăm Azerbaijan. Sau chuyến thăm đó, chúng ta đã khởi động hợp tác, trước hết là trong lĩnh vực giáo dục. Yếu tố cốt lõi trong hợp tác giáo dục là phần lớn sinh viên Việt Nam theo học các ngành liên quan đến dầu khí. Sau ngày Việt Nam thống nhất, nhiều người Azerbaijan cũng đã tới Việt Nam, cùng với những người bạn Việt Nam chung tay phát triển ngành dầu khí. Đã có khoảng 2.000 người Azerbaijan làm việc tại Việt Nam. Chủ tịch đầu tiên của Công ty Liên doanh Dầu khí Việt - Nga Vietsovpetro là ông Javal Namidofi, người Azerbaijan.
Đây là bối cảnh lịch sử của chúng ta, giáo dục, năng lượng, dầu khí chính là hai trụ cột quan trọng của mối quan hệ truyền thống, bên cạnh hợp tác trong lĩnh vực văn hóa. Và ngày nay, dựa trên những thành tựu và di sản quý báu đó, chúng ta tiếp tục tiến xa hơn. Như đã đề cập, sau khi phát triển thành công ngành công nghiệp dầu khí, thách thức lớn nhất hiện nay là phát triển năng lượng xanh, năng lượng tái tạo. Sắp tới, các doanh nghiệp hai nước sẽ triển khai các dự án hợp tác trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, năng lượng xanh. Chúng tôi dành sự quan tâm đặc biệt đến lĩnh vực quan trọng này. Năm ngoái, vào tháng 11, Azerbaijan đã tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh COP 29 về biến đổi khí hậu.
Và trong năm nay, chúng tôi đang theo sát việc triển khai nhiều quyết định, với tổng cộng lên tới 14 sáng kiến và tuyên bố. Chúng tôi đang phối hợp chặt chẽ với các đồng nghiệp Việt Nam để thực hiện những sáng kiến này, cũng như thiết lập các dự án hợp tác chung trong lĩnh vực năng lượng xanh, chuyển đổi số - những lĩnh vực hết sức quan trọng, đặc biệt trong phát triển hạ tầng và giao thông vận tải.
Hiện nay, chúng tôi đã đề xuất sự tham gia của Việt Nam vào tuyến vận tải hành lang trung tâm - một trong những tuyến vận tải chính giữa châu Á và châu Âu. Chúng tôi đang triển khai sáng kiến này cùng với Thổ Nhĩ Kỳ, Azerbaijan, Kazakhstan và Trung Quốc. Gần đây, chúng ta đã chứng kiến việc hình thành dự án tuyến kết nối đường sắt giữa Kazakhstan và Việt Nam qua lãnh thổ Trung Quốc. Đây cũng là cơ hội thực tế để Việt Nam tham gia vào tuyến hành lang trung tâm này.
Tất nhiên, ngày nay tất cả các lĩnh vực đều đòi hỏi những giải pháp và công nghệ số. Để phát triển tất cả những lĩnh vực này, chúng ta cần sự tham gia của các cơ quan chuyên môn có liên quan. Vì vậy, chúng ta đang đối mặt với nhiều thách thức lớn phía trước. Chính những thách thức này càng làm nổi bật thêm tầm quan trọng của chuyến thăm lần này, cũng như của chương trình nghị sự song phương giữa hai nước.
Theo Đại sứ, Việt Nam và Azerbaijan cần làm gì để phát huy hơn nữa quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp, quảng bá và đưa đất nước, con người của hai nước đến gần nhau hơn trong thời gian tới?
Tôi cho rằng chúng ta sẽ nhận được câu trả lời cho câu hỏi này sau cuộc gặp giữa các nhà lãnh đạo của hai nước tại Baku. Và chắc chắn sẽ có những quyết định nhằm tăng cường hợp tác trên nhiều lĩnh vực như du lịch, giáo dục, công nghệ thông tin, giao thông vận tải, sản xuất, các dự án hợp tác, nông nghiệp và môi trường. Tôi cho rằng một trong những trọng tâm chính của những nỗ lực và hoạt động này nên là thế hệ trẻ, bằng cách tiếp tục và đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực giáo dục.
Nhiều người Việt Nam từng học tập ở Azerbaijan từ rất lâu trước đây, khi chúng tôi tổ chức các sự kiện gặp mặt, họ vẫn nhiệt tình tham gia. Gần đây, chúng tôi đã đón tiếp chuyến thăm chính thức đầu tiên của Phó Chủ tịch Quỹ Heydar Aliyev, bà Leila Aliyev tới Việt Nam. Chúng tôi đã chứng kiến rất nhiều người bạn Việt Nam đến gặp gỡ bà, họ hát những bài hát Azerbaijan và chia sẻ rằng Azerbaijan cũng là quê hương thứ hai của họ, bởi vì họ đã trải qua quãng thời gian sinh viên đẹp nhất tại đó.
Tôi rất mong rằng chúng ta sẽ tiếp tục mối quan hệ hợp tác này, nhưng lần này, khi Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ và có nhiều trường đại học đạt đẳng cấp quốc tế, tôi hy vọng chúng ta cũng sẽ mời sinh viên Azerbaijan sang học tập tại Việt Nam. Có thể sau một thời gian, họ sẽ quay về quê hương mình và chia sẻ với những người khác về đất nước Việt Nam, giống như những gì thế hệ trước đã làm.
Một ngày nào đó, các sinh viên Azerbaijan sẽ có thể nói rằng Việt Nam là quê hương thứ hai của họ. Vì vậy, giáo dục nên được xem là một trong những lĩnh vực ưu tiên trong hợp tác song phương.
Và tất nhiên, du lịch và ẩm thực cũng cần được chú trọng, chúng ta cần hỗ trợ tất cả các dự án liên quan đến những lĩnh vực này. Có thể trong tương lai sẽ có tuyến đường bay thẳng giữa hai nước.
Về giao thông vận tải, cần phải nhắc đến việc thiết lập các chuyến bay trực tiếp giữa hai nước. Hiện tại, đáng tiếc là chúng ta chưa có đường bay thẳng, nhưng công ty Silkway của Azerbaijan đã mở văn phòng tại Hà Nội và sẽ sớm triển khai các chuyến bay chở hàng trực tiếp giữa Hà Nội và Baku.
Chúng tôi hy vọng bước tiếp theo sẽ là các chuyến bay chở khách, bởi vì hiện nay nhu cầu đi lại từ Việt Nam tới Azerbaijan và ngược lại đang gia tăng mạnh mẽ, không chỉ từ hai nước mà còn từ các quốc gia láng giềng.
Cần nhấn mạnh rằng các chuyến bay thẳng là rất quan trọng. Khi có đường bay thẳng, việc phát triển du lịch sẽ được thúc đẩy đáng kể, và thực tế cho thấy rằng những du khách đầu tiên và thành công nhất thường là các doanh nhân - những người luôn tìm kiếm cơ hội đầu tư và phát triển mới. Chúng tôi kỳ vọng rằng trong tương lai gần sẽ có các nhà hàng Việt Nam tại Baku và các nhà hàng Azerbaijan tại Hà Nội.
Hiện tại, Việt Nam chưa có Đại sứ quán tại Baku, chúng tôi rất mong chờ sẽ sớm có quyết định mở Đại sứ quán trong thời gian tới. Tuy nhiên, trong khi chờ đợi, vào mỗi mùa Hè, vào tháng Bảy- thời điểm ghi dấu chuyến thăm của Chủ tịch Hồ Chí Minh tới Baku - chúng tôi đều tổ chức "Những ngày Việt Nam" tại Baku. Chúng tôi mời nhiều người bạn Việt Nam từ các lĩnh vực du lịch, nhà hàng, điện ảnh, âm nhạc đến tham dự.
Trong khuôn khổ sự kiện này, chúng tôi trình chiếu các bộ phim Việt Nam được lồng tiếng Azerbaijan, giới thiệu ẩm thực Việt Nam nổi tiếng như phở và các món ăn truyền thống khác, cũng như tổ chức triển lãm sản phẩm Việt Nam. Vì vậy, tôi hoàn toàn đồng ý với bạn rằng đây là những hoạt động rất quan trọng.
Trân trọng cảm ơn Đại sứ!
