Theo Báo cáo tài chính kiểm toán năm 2024, CTCP Chứng khoán SmartInvest (AAS) ghi nhận doanh thu hoạt động đạt gần 410 tỷ đồng, giảm 37,6% so với năm 2023. Lợi nhuận sau thuế cũng giảm hơn 15%, còn gần 73,7 tỷ đồng. Đáng chú ý, cơ cấu doanh thu có sự thay đổi lớn khi lãi từ các tài sản tài chính ghi nhận thông qua lãi/lỗ (FVTPL) tăng vọt gần 86%, đạt 286 tỷ đồng và chiếm tới 92% tổng doanh thu hoạt động của công ty.
Tuy nhiên, điểm gây chú ý lớn nhất nằm ở cơ cấu tài sản. Tại ngày 31/12/2024, tổng tài sản của AAS đạt gần 5.056 tỷ đồng, tăng nhẹ 4,1% so với đầu năm. Trong đó, khoản mục "Phải thu bán các tài sản tài chính" phình to lên mức 2.297,4 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng áp đảo gần 45,5% tổng tài sản.
Rà soát danh sách các khoản phải thu này cho thấy sự xuất hiện của nhiều pháp nhân và cá nhân mới trong năm 2024 với giá trị lớn, bao gồm: CTCP Du lịch sinh thái Kim Lan (234,8 tỷ đồng), CTCP Đầu tư tài chính Sao Kim (234 tỷ đồng), CTCP Đầu tư Công nghệ Smarttech (150,1 tỷ đồng), cùng hai cá nhân là ông Hà Tiến Hiệp (219,8 tỷ đồng) và ông Lê Đăng Quang (208,7 tỷ đồng).
Mối liên hệ chằng chịt
Điều đáng quan tâm là nhiều cái tên trong danh sách phải thu này lại có mối liên hệ nhất định đến vợ chồng Chủ tịch HĐQT AAS Ngô Thị Thùy Linh (SN 1982) và Phó Chủ tịch HĐQT Trần Minh Tuấn (SN 1982) - những người có ảnh hưởng lớn tại công ty dù không nắm giữ tỷ lệ sở hữu chi phối (bà Linh sở hữu 2,076% vốn).
Cụ thể, CTCP Du lịch sinh thái Kim Lan và CTCP Đầu tư Công nghệ Smarttech đều có liên quan đến ông Phạm Phan Anh (Người đại diện pháp luật kiêm Giám đốc Kim Lan, đồng thời đứng tên tại Smarttech). Ông Phan Anh cũng chính là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp đã tham gia mua cổ phiếu AAS trong đợt chào bán riêng lẻ hồi tháng 5/2021.
CTCP Đầu tư tài chính Sao Kim là một mắt xích quan trọng khác. Doanh nghiệp này được thành lập tháng 12/2020 bởi chính ông Trần Minh Tuấn (góp 60% vốn sáng lập), cùng bà Nguyễn Thúy Nga (20%) và bà Nguyễn Diệu Thu (20%). Tổng Giám đốc kiêm Người đại diện theo pháp luật của Sao Kim là ông Nguyễn Duy Linh (SN 1991), người có cùng hộ khẩu thường trú với ông Trần Minh Tuấn.
Mối quan hệ giữa AAS và Sao Kim không chỉ dừng lại ở các khoản phải thu. Kết luận thanh tra của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) trước đó đã chỉ ra việc AAS phối hợp với Sao Kim để cung cấp dịch vụ cho khách hàng vay tiền mua chứng khoán thông qua các hợp đồng 3 bên (AAS quản lý tài khoản, Sao Kim cho vay, khách hàng vay và thế chấp chứng khoán tại AAS). Hoạt động này diễn ra mà không báo cáo UBCKNN, vi phạm quy định pháp luật chứng khoán. Trong thời kỳ thanh tra, đã có 22 hợp đồng loại này được ký kết với tổng giá trị giải ngân hơn 79 tỷ đồng (các hợp đồng này đã được thanh lý sau đó).
Sự tập trung của các khoản phải thu tài chính có giá trị hàng trăm tỷ đồng vào một nhóm các cá nhân, pháp nhân có liên hệ với ban lãnh đạo, cùng với các vấn đề đã được chỉ ra trong kết luận thanh tra, đang đặt ra những câu hỏi lớn về chất lượng tài sản, cấu trúc các giao dịch tài chính và công tác quản trị rủi ro tại Chứng khoán SmartInvest.
